Banken vroegen extra zekerheden van gezonde ondernemingen

19 juli 2019

Pieter Lakeman

Tien tot vijftien jaar geleden wilden veel ondernemers die een lening met variabele rente afsloten zich indekken tegen de risico’s van rentestijging. De banken eisten dat zelfs en “adviseerden” daarvoor een renteswap contract met hen af te sluiten. Dat werkte als volgt. Wanneer de eenmaands Euribor bijvoorbeeld 4% was en je sloot een variabelrentende lening van € 1,5 miljoen af met een looptijd van 10 jaar plus een swapcontract met 4% vaste rente met dezelfde hoofdsom en looptijd, dan betaalde je op je swapcontract met startwaarde 0 aanvankelijk geen rente en op je lening betaalde je dan € 60.000 per jaar. Wanneer de Euribor 2 jaar later van 4% naar 1% was gedaald, betaalde je gedurende de laatste 8 jaar op je swapcontract in totaal € 360.000 *[1] méér rente en op je lening € 360.000 *[2] minder rente. In totaal veranderde er voor de onderneming niets. Verlaging van de Euribor rente heeft dan geen invloed op de rentelast van de onderneming *[3]. Niettemin veranderde het gedrag van de bank als bij donderslag! Die eiste plotseling bijna € 360.000 *[4] aan margin calls, borgstellingen of andere zekerheden met het argument dat het swapcontract door de rentedaling bijna € 360.000 minder waard was geworden. De bank keek niet langer naar de totale onderneming maar slechts naar de waarde van één enkel contract. Dat de rentelasten en de financiële gezondheid van de onderneming door de rentedaling niet gewijzigd was interesseerde de bank plotseling helemaal niet meer.  Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Zero Bonds Perpetual

18 juli 2019

Toen heerste er nog ongedwongen respect voor traditie. Na iedere lancering van een nieuwe tranche van Belgische staatsschuld werd er steevast voorzien in een uitgebreide lunch, met alle bankiers present rond een dis die ons herinnerde aan het Bourgondische verleden van deze contreien. We bevinden ons medio het gezegende jaar 1983. De Belgische Staat was in bijzondere mate schatplichtig aan de financiële sector die zijn armlastige overheid quasi permanent ter hulp moest schieten door nieuw uitgegeven staatsschuld op te nemen, ofwel gefinancierd via eigen balansposities ofwel – en dit in toenemende mate – met de plaatsing van deze hoogrenderende obligaties via de bancaire distributienetwerken. In tegenstelling tot de profetie van een destijds veelbelovende plantkundige, die het op het einde van de jaren zeventig tot minister van Begroting had geschopt, was de staatsschuld immers niet vanzelf weggegaan, zoals ze gekomen was. In tegendeel: de budgettaire tekorten liepen steeds verder op, onder meer omdat de torenhoge nominale interestlasten leidden tot een rentesneeuwbal. Door de brutale devaluatie van de Belgische frank in 1981 heerste er op de internationale markten een zodanig wantrouwen dat de plaatsingsmogelijkheden van Belgische overheidsobligaties waren verengd tot de binnenlandse markt. Dit wantrouwen vertaalde zich in een hoge reële rente die dienstdeed als risicopremie voor een afzichtelijke berg aan staatsschuld die door buitenlandse waarnemers als onhoudbaar werd beschouwd. Lees meer…

Is de benoeming van David Voetelink een goed teken voor de accountancysector?

16 juli 2019

Minister Hoekstra van Financiën heeft David Voetelink benoemd tot lid van de Raad van Toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). De benoeming is per 15 juli 2019 ingegaan en geldt voor een periode van 4 jaar. David Voetelink is sinds oktober 2013 vice-voorzitter en CFO van de Raad van Bestuur van het Erasmus MC. Vanaf 2000 was hij werkzaam bij KPMG Healthcare, onder meer als voorzitter en als partner. Voetelink kent de accountantswereld goed en wellicht valt deze benoeming goed bij de accountancysector, die, zoals bekend, het de laatste tijd nogal aan de stok heeft gehad met de AFM.
Lees meer…

Naleving schikkingsafspraken? Hoog tijd voor onafhankelijk toezicht

15 juli 2019
Kennisbank

Michael van Woerden

Er loopt een debat over de inzet en reikwijdte van het beroepsgeheim van advocaten van ondernemingen die te maken hebben met opsporing en vervolging van corruptie en van fraude. Advocaten zijn van mening dat het “legal privilege” door het Openbaar Ministerie (OM) wordt geschonden door grote in beslag genomen databestanden onder zich te houden. Het debat mag het belang van openheid door ondernemingen over wat er fout is gegaan niet overschaduwen of in de weg staan. Immers, deze openheid draagt bij aan het voorkomen van nieuwe corruptie- en fraudegevallen. Daarbij hoort dat naleving van met het OM gemaakte schikkingsafspraken over verbetering van het compliance programma onafhankelijk en op transparante wijze getoetst moet kunnen worden. Minister Grapperhaus werkt aan een wettelijke regeling voor toezicht op naleving van schikkingsafspraken. Wanneer de hoogste leiding van de onderneming in het kader van een schikking belooft om serieus werk te maken van verbetering van het compliance programma, dan past daarbij dat onafhankelijk wordt getoetst of het compliance programma aan de gestelde eisen voldoet.  Lees meer…

Nederlandse financiële sector loopt voorop in Europa voor wat betreft het klimaatakkoord van Parijs

11 juli 2019

Michel Klompmaker

Het was gisteren een bonte verzameling van hooggeplaatste vertegenwoordigers vanuit de brede Nederlandse financiële sector in het perscentrum Nieuwspoort in Den Haag. In totaal 50 banken, verzekeraars, pensioenfondsen en vermogensbeheerders uit Nederland tekenden, mede namens hun overkoepelende beroepsorganisaties in het bijzijn van de minister van Financiën Wopke Hoekstra voor de klimaatdoelen in het kader van het klimaatakkoord uit Parijs. De vijftig handtekeningen waren goed voor een commitment van meer dan 3.000 miljard euro, ja u leest het goed meer dan drieduizend miljard euro. De financiële wil op deze manier een substantiële bijdrage leveren aan verduurzamingsprojecten om de energietransitie in de verschillende sectoren van de economie en de samenleving goed vorm te geven. Nederland loopt met dit akkoord ver voorop in vergelijking met de andere Europese landen. Sommige buitenlandse vertegenwoordigers reageerden verbaasd, maar ook met een zekere mate van bewondering op dit initiatief, dat geheel op vrijwillige basis tot stand is gekomen. 
Lees meer…

Door de modder tegen slavernij

09 juli 2019

Op zaterdag 22 juni gingen ruim 500 kinderen, vrouwen en mannen letterlijk door de modder tijdens de tweede MudRaise in Flevonice te Biddinghuizen. Met deze run vol glibberige obstakels vroegen zij aandacht voor slavernij én wierven ze fondsen voor het werk van International Justice Mission (IJM), ’s werelds grootste organisatie in de strijd tegen moderne slavernij. De deelnemers aan de MudRaise kregen de uitdaging mee om met hun prestatie fondsen te werven die gelijk staan aan de kosten van een reddingsoperatie. IJM bevrijdt jaarlijks duizenden slaven uit fabrieken, bordelen en huizen waar zij worden misbruikt voor de webcam. Inmiddels is al meer dan € 350.264 euro door de mudraisers opgehaald. Lees meer…

Aandelen en cowboys

08 juli 2019

Stefan Duchateau

Hoed u voor geschiedschrijvers. De versie van de feiten die u wordt voorgeschoteld is meestal slechts diegene die het best in hun kraam past, volgestouwd met mythes, karikaturen en steevast voorzien van een functioneel opgeklopt vijandbeeld. Op zich is dat meestal niet eens zo erg – de fictie is vaak spitanter dan de realiteit – maar het wordt gevaarlijk wanneer uit de verdraaide feiten van toen de politieke strategie van nu wordt afgeleid. De stand off tactiek die president Trump toepast bij het Chinese handelsconflict stamt rechtstreeks uit de Hollywoodversie van het roemruchte cowboytijdperk toen het volstond dat de revolverheld een dreigende pose aannam om de tegenstrever op de vlucht te doen slaan. In werkelijkheid ging het om een handje vol havelozen die niets beter te doen hadden dan langs andermans koeien te rijden en dit op een gehuurd paard. Hun activiteit duurde hooguit 10 jaar, totdat de nieuw aangelegde treintrajecten hun activiteit volledig overbodig maakte. Hun vermeende heldhaftige tactiek werkte overigens alleen in de fantasie van scenarioschrijvers. Lees meer…

Over afhandeling rentederivaten gesproken

06 juli 2019
Kennisbank

Michel Klompmaker

“Vrijwel alle MKB-klanten gecompenseerd of voorschot ontvangen voor rentederivaten”, zo luidt het persbericht van de Rijksoverheid van gisteren, 5 juli jongstleden. Op het eerste gezicht heeft dat een positieve ondertoon. Opgesteld door slimme voorlichters en PR-professionals, maar hoe anders is de werkelijkheid voor de vele ondernemers die het niet gered hebben als gevolg van de opgedrongen rentederivaten. Ondertussen is het medio 2019, de onafhankelijk commissie dateert van 2016 en de echte schade is vele jaren daarvoor aangericht. Voor diegenen die echt willen weten wat de achtergrond is, hoe het echte spel gespeeld werd en wat de rol van de toezichthouders was, verwijzen we naar het boek van Pieter Lakeman, getiteld “Banken & falende toezichthouders” dat vorig jaar verschenen is.
Lees meer…

Johan de Kruijf

Johan de Kruijf

Docent bestuurskunde aan de Radboud Universiteit

Winstneming grondbedrijf in de gemeentebegroting?

04 juli 2019

De vraag is of het wenselijk is dat winstnemingen op het grondbedrijf de gaten in de resultatenrekening van de gemeenten dichten. Vanaf het Besluit Begroting en Verantwoording 2016 (BBV 2016) is een nieuwe methode voor winstneming bij de gemeentelijke grondexploitaties van kracht. In de praktijk komt de zogenaamde ‘percentage of completion’ methode er op neer dat zodra er winst in een grondexploitatie ontstaat, die winst naar rato van de voortgang van het project moet worden genomen. Daarmee sluit de boekhouding aan bij het realisatiebeginsel (Commissie BBV, 2018) dat mede leidend is in het baten-lastenstelsel. Ik laat de vraag of het realisatiebeginsel echt van toepassing zou moeten zijn op projecten met een doorlooptijd van 10 jaar maar even buiten beschouwing en concentreer me op de gevolgen voor de besluitvorming in de gemeenteraad. Lees meer…

Integriteit en het tegengaan van belangenverstrengeling

02 juli 2019
Kennisbank

Michel Klompmaker

Het is bijna onmogelijk. Integer handelen en tegelijkertijd oog houden voor belangenverstrengelingen en die tegengaan. Misschien moeten we meer kijken naar de persoon en hoe integer die op zichzelf is, gestaafd door de feiten. Want dat is wat echt telt, niet alleen bij politici, overheidsdienaren, CEO’s, maar ook bij de collectiviteit van het bestuur van een organisatie. Zo worden er vragen gesteld bij het gesprek dat Koningin Maxima onlangs had in Japan bij de G-20 top met de Saoedische kroonprins Mohammad bin Salman. De speciale VN rapporteur, Française Agnès Callamard (zie foto) liet zich kritisch uit over deze ontmoeting, die maar eens aantoont dat integer handelen met vertegenwoordigers van dit soort regimes niet gemakkelijk is. Maar niet alleen in de politieke arena met verre landen, ook in België en Nederland is er veel te doen op het gebied van integriteit en het tegengaan van belangenverstrengeling tot en met het niveau van de rechtspraak, maar daarover later meer. We gaan daar nader op in de komende tijd, maar we beginnen nu met een artikel over een grote Nederlandse financiële instelling. Op de website van Rabobank staan namelijk de officiële standpunten vermeld over integriteit en het tegengaan van belangenverstrengeling. De informatie zoals die daar vermeld staat is nogal theoretisch. Vandaar ons initiatief om een vijftal concrete vragen te versturen naar de afdeling communicatie van de bank. We waren (en zijn) immers benieuwd naar de praktische uitleg en toepassing hiervan binnen zo’n grote financiële instelling als de Rabobank. We kregen echter een beleefde e-mail terug met de mededeling dat ‘details hierover niet extern gedeeld worden’. Bent u nu benieuwd geworden naar die vijf vragen en wat het theoretische kader is?    

Lees meer…