De beursrally die begin 2023 opstartte op de puinhoop die de monetaire overheden achterlieten, verdapperde in het begin van het jaar. Nu dreigt hij toch volledig vast te lopen. Het enthousiasme dreigt mistroostig vast te lopen in een moeras van oplopende geopolitieke spanningen, mismeesterde inflatiedreigingen en de wegdeemsterende hoop op snelle en substantiële rentedalingen. Vernieuwd animo alleen volstaat natuurlijk niet om de aandelenmarkten te ondersteunen op hun elan. Op korte termijn is er dringend nood aan ondersteuning op het vlak van inflatie- en rentevooruitzichten, want de groeivooruitzichten van de bedrijfswinsten zijn al grotendeels in de huidige beurskoersen ingeprijsd. De meest recente inflatiecijfers bieden geen soelaas. De Amerikaanse kleinhandelsprijzen ontgoochelden (opnieuw) met een onverwachte stijging, zowel in de kern- als algemene prijsindex. Vooral het feit dat de diensteninflatie, zelfs na correctie voor de huurprijzen, met 0.65% op maandbasis opveert, verontrust de gemoederen. De goederenprijzen lieten over de afgelopen maand een lichte krimp optekenen, maar ruim onvoldoende om het groeicijfer van de Amerikaanse inflatie af te buigen. Lees meer…

Neen, u heeft geen (nieuwe) leesbril nodig, en wij geen betere rekenmachine. Het feit dat de Dow Jones Industrials prijsindex heel nadrukkelijk in de buurt van de historische grens van 40.000 komt, vormt terecht een welgekomen lichtpunt in het wereldnieuws. Maar dat de returnindex van dertig belangrijke Amerikaanse aandelen nu al enkele dagen boven de 5 miljoen punten (!) zweeft, krijgt ten onrechte geen aandacht. Om wat preciezer ten zijn: op 21 maart 2024 sloot de returnindex van de dertig geselecteerde waarden van de Dow Jones-index af op 5.057.451 punten. Het verschil tussen een prijs- en een returnindex is dat bij de laatstgenoemde de dividenduitkeringen wél worden opgeteld. Bij de prijsindex gebeurt dat niet. Over langere termijn vertaalt zich dat in gigantische verschillen. Nochtans vormen dividenden een belangrijk onderdeel van de welvaartscreatie en moet je ze – zoals iedere economist zal beamen – mee in rekening brengen om de financiële en economische kracht van een beursindex correct in kaart te brengen. Lees meer…

De globale tendens die leidt tot de concentratie van de beurswinsten in een handvol bedrijven, zette zich al een eeuw geleden in. Slechts vier procent van de beursgenoteerde bedrijven staat in voor de volledige toename van de beurskapitalisatie, en deze trend zet zich steeds nadrukkelijker door. Maar het begint allemaal wat onfatsoenlijke proporties aan te nemen. Sinds het jaarbegin is de concentratiegraad in die mate toegenomen dat je geen eenduidig antwoord meer kunt geven op de zeer eenvoudige vraag of de aandelenmarkten sinds het begin van 2024 al dan niet stegen. De winst op de S&P 500 sinds de start van 2024 (7 %) is immers voor meer dan de helft toe te schrijven aan twee bedrijven, beide met een enorm gewicht in deze beursindex. Voeg je aan NVIDA en Meta Platforms nog Amazon, Microsoft en Broadcom toe, dan verklaar je met vijf aandelen (1 % van het totale aantal) meteen driekwart van de volledige beurswinst. Een doorslag van het scenario in 2023. De 99 % andere bedrijven lopen er voor spek en bonen bij. Of, anders gesteld: heb je deze vijf topbedrijven niet in portefeuille, dan ziet het jaarbegin er helemaal anders uit en bood ook 2023 niet veel soeps. Lees meer…

De geopolitieke spanningen lopen alsmaar verder op. De verwachte datum voor de eerste daling van de beleidsrente wordt steeds langer uitgesteld. De koppige inflatie stribbelt tegen, wanneer ze het neerwaarts pad wordt opgestuurd. De langetermijnrente wil lagere regionen opzoeken, maar wordt hierbij nadrukkelijk tegengewerkt door de centrale banken. De Fed en de ECB ontdoen zich in sneltempo van massale volumes overheids- en bedrijfsobligaties, en houden hiermee de langetermijnrente hoog en de obligatiekoersen laag. Maar een aloude beurswaarheid zette zich opnieuw door op Wall Street: Stocks Climb the Wall of Worry. Vrij vertaald duidt dit op de grote weerbaarheid van aandelenbeurzen wanneer ze geconfronteerd worden met hindernissen, en bestookt worden met tussentijdse tegenslagen. De breed gespreide Standard & Poors Composite prijsindex bereikte, ondanks alle onrust en verwarring, een nieuw hoogtepunt: het doorbrak op 9 februari voor het eerst de symbolische grens van 5.000 punten. Hij moest de veroverde grond weliswaar de dagen erop gedeeltelijk terug prijsgeven, maar er heerst weinig twijfel over het feit dat deze index, die de 500 grootste bedrijven van de VS groepeert, zich in de komende maanden definitief boven de 5.000 punten zal nestelen. Lees meer…

Een hoogstwaarschijnlijke daling van de beleidsrente, die zou worden ingezet in de zomermaanden van 2024. Het quasi gelijktijdige herstel van de conjunctuurverwachtingen, over de volle breedte van de Amerikaanse economie. De combinatie van beide oefent een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op al wie op zoek is naar een deftig rendement op zijn of haar investeringen. U en ik, dus. Maar alleen de dwazen stormen onbesuisd binnen. In het verlengde van een verdere afkoeling van de inflatieverwachtingen is het weliswaar perfect denkbaar dat de officiële rentetarieven substantieel worden verlaagd. Maar dit zal verlopen langs een bonkig pad met verraderlijke kronkels, rondslingerend straatmeubilair, dwarsbalken op onvoorziene plaatsen en zompige modderpartijen. Deze hindernissen zullen het tempo van de daling aanzienlijk vertragen. Enkele weken geleden inspireerde de initiële verwachting dat een eerste knip in de beleidsrente al kon doorgaan in maart 2024, beleggers tot een eindejaarsrally. Dat bleek voorbarig en is intussen terecht bijgestuurd. De Amerikaanse kerninflatie van de kleinhandelsprijzen bedraagt immers nog steeds 3,9 %. Zo’n hoog niveau laat geen renteverlagingen toe, en moet aanzienlijk afnemen om de centrale banken ervan te overtuigen om hun wurggreep op de economie te lossen. Een terugval van het inflatieritme over de komende twaalf maanden staat weliswaar in de sterren geschreven. Maar de vijand heeft zich intussen diep ingegraven, en zal de ingenomen stellingen kranig verdedigen. Een definitieve doorbraak aan het inflatiefront moet vandaar niet voor het einde van het eerste semester worden verwacht. Meer nog: de laatste inflatiecijfers over de kleinhandel stuiteren terug hoger, ondanks de dalende energie-, voedsel- en grondstoffenprijzen op de wereldmarkten. Lees meer…

Nog voor het Wiener Philharmoniker onder het traditionele handgeklap de laatste tonen van de Radetzkymars[*1] heeft uitgeblazen, moeten de meeste voorspellingen over het pas ingezette jaar meestal al worden bijgesteld. Het zou pas echt een verrassing zijn als 2024 níet een aantal totaal onvoorziene plotwendingen ingebouwd zou hebben, waardoor de meeste scenario’s snel hun weg naar de prullenmand zullen vinden. Waarom voelen economisten zich dan telkens toch weer geroepen om zich tot voorwerp van spot te maken door bij het begin van ieder nieuw jaar hun doorwrochte prognoses de wereld in te sturen, in de wetenschap dat al dat werk binnen de kortste keren onder hoongelach begraven zal worden? De reden is simpel en de doelstelling is nuttig: het is immers van cruciaal belang om te weten waar de consensus zich bevindt over de verwachte evolutie van rentevoeten en bedrijfswinsten, de geopolitieke situatie en grondstoffen- en energieprijzen, om te weten wat nu al in de aandelen- en obligatiekoersen verwerkt is. Het zijn de afwijkingen op deze standaardcase die turbulentie, schokken en schommelingen op de financiële markten veroorzaken. Het verwachte scenario voor 2024 houdt in dat, in combinatie met een doorgedreven groeiherstel in de tweede jaarhelft en een verregaande terugval van de inflatieverwachtingen, de centrale banken in de VS en de Eurozone over voldoende ruimte gaan beschikken om een substantiële daling van de beleidsrente door te voeren. Lees meer…

Het is ronduit aandoenlijk hoe het nieuwe jaar telkens weer op de voordeur komt kloppen, enthousiast en zelfverzekerd over wat ons de komende maanden te wachten staat. Om zich een dozijn maanden later, vermoeid en gehavend naar de eindmeet te slepen, met hier of daar toch een sporadisch succes of een schaarse wens die alsnog in vervulling is gegaan. Maar (ook) deze keer zal het anders zijn…[1] Vandaar dat we geen tijd verkwisten aan de obligate terugblik op het voorbije jaar. We zouden er ons toch alleen maar aan ergeren, verbijsterd als we zijn over het onverantwoorde beleid van de centrale banken die in 2023 roekeloos omsprongen met onze welvaart en de stijgende voedselprijzen die onverantwoord hoog blijven, ondanks de manifeste dalingen op de wereldmarkten. Maar er komen andere tijden[2]. We blikken daarom liever vooruit naar 2024, een jaar dat de belofte lijkt in te houden op een eerste golf van dalingen van de beleidsrente, in combinatie met een tastbaar herstel van de economische groei. Het vooruitzicht op een dergelijk scenario oefent een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op professionele investeerders, zodanig zelfs dat de toekomstige groei van de bedrijfsresultaten in de komende jaren nu al voor een flink deel in de beurskoersen is verwerkt. Lees meer…

Met de eindstreep in zicht voelde november zich nu al zege zeker en zal het naar alle waarschijnlijkheid een prestatie neerzetten die tot het selecte kransje van de beste beursmaanden van het afgelopen decennium behoort, zeker wat betreft de Fang en Nasdaq-index. Maar ook de algemenere S&P composite en de wereldwijd gespreide MSCI-aandelenindex verrezen uit het zompige moeras waarin de beurzen sinds de start van de vermaledijde renteverhogingen van de centrale banken was verzonken. Het herstel had zich al in het begin van dit jaar ingezet, maar de opgelopen verliezen in 2022 worden nu pas volledig weggeveegd. De recente versnelling kent een dubbele oorzaak: enerzijds bleken de bedrijfsresultaten over het afgelopen kwartaal (veel) beter mee te vallen dan verwacht, maar deze meevaller kon zich niet ten volle vertalen in substantiële beurswinsten vanwege de sombere vooruitzichten voor het komende halfjaar, die neerwaarts bijgestuurd worden vanwege de sterk toegenomen financieringskosten, die uiterst hinderlijk zijn voor zowel de bedrijfsactiviteit als de consumptieve bestedingen. Hinderlijk, maar daarom niet noodzakelijk blokkerend. Anderzijds bleek uit diverse Amerikaanse prijsindices, al dan niet gecorrigeerd voor de erratische bewegingen van de energie- en voedselprijzen, dat de inflatie onmiskenbaar verder afkoelt. De evolutie verloopt precies volgens het pad zoals we dit bij de aanvang van de abrupte prijsstijgingen hadden vooropgesteld. Een traject dat op diverse manieren kon worden uitgetekend. Enerzijds op basis van de ontwikkelingen tijdens de inflatiecrisis in het begin van de jaren ’80, anderzijds op basis van de verwachte respons op de historische aangroei van de geldhoeveelheid en de economische stimulansen waarmee op doortastende wijze de negatieve impact van de coronacrisis in belangrijke mate werd afgezwakt. Lees meer…

Het grootste gedeelte van de Amerikaanse bedrijven publiceerde intussen hun bedrijfsresultaten over het (gevreesde) derde kwartaal van 2023. In 81 % (!) van de gevallen wisten de ondernemingen uit de S&P-index de initiële resultaatsverwachtingen te overtroeven en dat met liefst 7,1 %. Het afgelopen kwartaal zorgt hierdoor voor een trendbreuk na een lange reeks van negatieve cijfers. Dit onverhoopte succes leidde echter niet tot uitbundige koersreacties. Met een gemiddelde koerssprong van 0,8 % ontvingen de bedrijven met positieve winstverrassingen (voorlopig) slechts een zeer karige beloning voor hun prestaties. Negatieve verrassingen vormden de minderheid en kregen een gemiddelde pandoering te verwerken van -5,2 %. Dit vormt meteen de grootste gemiddelde afstraffing sinds 2011. Maar het kan nog erger: binnen de groep van bedrijven die hun initiële winstverwachtingen voor het derde trimester wel (ruim) wisten te overtreffen, bevinden zich echter ook aandelen die uit voorzichtigheid hun groeivooruitzichten voor het vierde kwartaal van dit jaar negatief hebben bijgestuurd, wat de aanleiding vormde tot een nog zwaardere kastijding. Lees meer…

Na een eerste, oppervlakkige lezing van de werkgelegenheidsstatistieken die afgelopen vrijdag door het Amerikaanse ministerie van arbeid werden gepubliceerd, schrok een deel van de financiële gemeenschap zich een spreekwoordelijk hoedje. Nadat enkele dagen eerder het aantal nieuwe vacatures ook al een verrassende toename liet optekenen, nam nu ook het aantal nieuw gecreëerde banen schrikbarend toe, met een stijging die de boudste voorspellingen verpulverde. Om het dramagehalte nog wat te verhogen werd het cijfer uit de vorige maand daarenboven nog (stevig) opwaarts herzien. Het kon niet anders dan dat de Fed dit zou aangrijpen om haar beleidsrente nog maar eens een snok te geven, tot de economie uiteindelijk toch zal kraken. De initiële vrees was dan ook dat de pas gepubliceerde statistieken opnieuw zouden inspireren tot een nieuwe renteverhoging in november, sneller dan meest pessimistische verwachting en in tegenspraak met de consensus dat de piek van de kortetermijnrente bereikt was na de laatste stijging op 27 juli. De afkoeling van de arbeidsmarkt die de Amerikaanse centrale bank wenste te bewerkstelligen met een schier eindeloze barrage van rentestijgingen, blijkt eens te meer een zinsbegoocheling. Niet tot onze verrassing overigens, want de robuustheid van de arbeidsmarkt wordt veroorzaakt door makkelijk voorspelbare demografische patronen en dit staat volledig los van de economische ontwikkeling, die de Fed zo graag onderuit wil schoppen. Een rode kaart, graag. Lees meer…