Dit handboek 2018 voor de slimme gemeente omvat bijdragen van gerenommeerde specialisten uit de sector van het lokaal bestuur. In het handboek vindt u niet alleen de theoretische achtergrond, maar de vertaalslag naar de praktijk wordt ook gemaakt, waardoor het echt een onmisbaar handboek is geworden voor de slimme gemeente!

Alle artikelen en bijdragen zijn netjes en overzichtelijk met aparte kleuren ingedeeld in rubrieken en voorzien van nuttige illustraties en tabellen. Na het voorwoord van FAMO vindt u de rubrieken Governance en Control, Risicomanagement, Sociaal Domein en Financiën om af te sluiten met het interview met de gemeente Schouwen-Duiveland.

Lokaal bestuur is de verzamelnaam voor gemeenten, gemeenschappelijke regelingen en alle organisaties waarin gemeenten participeren. Lokaal bestuur zit dicht bij de individuele burgers en vraagt daarom om zorgvuldig handelen door lokale politici. Dit handelen moet doelmatig en rechtmatig zijn, want het betreft gemeenschapsgeld. Lokaal bestuur gaat immers over het verlenen van vergunningen voor activiteiten van de burgers. Lokaal bestuur beslist ook over het al dan niet toekennen van bijstand of zorg en legt belastingen op.
Allemaal zaken die de burger niet alleen direct in de portemonnee raken, maar ook in zijn welbevinden. En dit alles doet het lokaal bestuur onder een openbaar vergrootglas. De Wet Openbaarheid van Bestuur zorgt ervoor dat elke burger weet en kan weten welke activiteiten worden ondernomen en waarom. Daarnaast moet het lokaal bestuur aan veel partijen uitvoerig verantwoording afleggen over de besteding van de haar toevertrouwde middelen.

Kortom, lokaal bestuur moet er voor zorgen goed te functioneren. In control zijn is noodzakelijk. Bij dit streven naar in control zijn wordt de balans gezocht en gevonden tussen “de bedoeling” en de “systeemwereld”.
De systeemwereld betreft het voldoen aan regels (“compliance”).

In de praktijk is het vinden van deze balans razend ingewikkeld. Te veel nadruk op de bedoeling zet rechtmatigheid en doelmatigheid onder druk. Te veel nadruk op de regels van de systeemwereld leidt tot “paarse krokodillen” en hoge compliance-kosten en het uit het oog verliezen van de
bedoeling.

Adlasz is een adviesbureau dat de afgelopen tien jaren zijn sporen heeft verdiend in het vinden van de balans tussen de bedoeling en het voldoen aan regels (compliance). De partners van dit adviesbureau weten precies hoe het lokaal bestuur in balans in control kan zijn. In balans met de bedoeling en in balans met compliance. Zoals de vis die in het water zwemt en zelf niet doorheeft dat hij kan zwemmen.

Het is goed voor het functioneren van het lokaal bestuur in Nederland als de visies van verschillende experts worden gedeeld, zoals in dit boek. Het delen van visies en ervaringen is immers slim. Slim omdat delen altijd goed is en omdat we met ons allen meer weten dan alleen.

adlasz voor de slimme gemeente
adlasz voor de slimme gemeente

Roel van den Bersselaar

Roel van den Bersselaar is één van de vier partners/oprichters van Adlasz. Zijn specialismen zijn de begeleiding van transformaties in het sociaal domein en het analyseren en adviseren over veiligheidsregio’s en hulpdiensten. Roel heeft in zijn werk veel te maken met wet- en regelgeving, cijfers, werkprocessen, structuren en controles.


Arie Elsenaar

Arie Elsenaar is een onafhankelijke adviseur en voormalig registeraccountant/register
IT-auditor voor lokaal bestuur in de domeinen gemeenten, provincies, waterschappen, politie, veiligheidsrisico’s, woningcorporaties en sociale zekerheid. Arie is daarnaast voorzitter thematisch netwerk openbaar bestuur van de ChristenUnie. Hij is ook voorzitter van de Raad van Commissarissen van Patrimonium Woonservice
in Veenendaal.


Harry ter Braak

Harry ter Braak is vennoot van WagenaarHoes. Harry is in complexe situaties in zijn element als adviseur voor governance vraagstukken rond besturing en strategie, en procesbegeleider cultuurverandering en organisatieontwikkeling. Hij heeft als adviseur aan de wieg gestaan van belangrijke innovaties zoals de samenwerkingsmodellen. Harry is ook onafhankelijk voorzitter van de Adviesraad Sociaal Domein in Delft.


Aad Scheepers

Aad Scheepers is voorzitter van het directieteam en één van de vier partners/oprichters van Adlasz. Hij is sinds 1989 werkzaam in de accountancy- en adviespraktijk, in eerste instantie bij Deloitte en daarna sinds 2011 bij de adviespraktijk van Adlasz. Zijn specialisme is de veranderingstrajecten in het lokaal bestuur.


Harrie de Blécourt

Harrie de Blécourt is Auditmanager bij het Ministerie van Financiën, Auditdienst Rijk. Hij is tevens voorzitter van de congrescommissie en lid vaktechnische commissie van het EICPC, de beroepsorganisatie voor public controllers.


Michel Kee

Michel Kee is sinds begin 2017 partner bij Mazars Nederland en verantwoordelijk voor de GRIC praktijk. Deze adviestak bestrijkt internal audit, governance, risk management en interne controle in de publieke en private sector. Michel heeft een achtergrond in internal audit. Hij is voormalig bestuursvoorzitter van IIA Nederland en momenteel voorzitter van de raad van advies.


Hendrik Damen

Hendrik Damen is één van de vier partners/oprichters van Adlasz. Hij is sinds 1992 werkzaam in de accountancy- en adviespraktijk, eerst bij Foederer en Deloitte. In 2011 maakte hij de overstap naar Adlasz. Zijn speciale aandacht hebben: inrichting procesbeheer/interne audit, onderzoek en advisering op gebied van financiën, bedrijfsvoering, control en het sociaal domein.


Ard van Kooten

Ard van Kooten is bedrijfsjurist bij het Havenbedrijf Moerdijk. Vanaf begin 2017 is
hij tevens als bestuurssecretaris werkzaam binnen ditzelfde havenbedrijf. Het Havenbedrijf Moerdijk levert diensten en uitvoerende taken ten behoeve van de ontwikkeling, aanleg, uitgifte, het beheer en exploitatie van het zeehaven- en industrieterrein Moerdijk.


Roel Korsmit

Roel Korsmit is ruim twintig jaar verbonden geweest aan Deloitte. Sinds 2011 is Roel als partner verbonden aan Adlasz met als specialisatie de publieke sector, met name op het gebied van strategische en P&C vraagstukken bij het sociaal domein. Bij Aslasz is hij verantwoordelijk voor de productontwikkeling en kwaliteitszorg.


Ben van Dijk

Ben van Dijk is eigenaar-directeur van CC Advies, met als specialisatie finance en human resources. Ben is ook directeur van de Stichting Enschedese Speeltuinen. Voorheen was hij werkzaam als partner bij Ernst & Young.


Jack Kruf

Jack Kruf is vanaf medio 2017 directeur van PRIMO Nederland, naast zijn presidentschap van PRIMO Europe (sinds 2006). Hij richt zich daarbij vanuit een non-profit perspectief op de bevordering van goed publiek bestuur. Dit laatste vanuit PRIMO Europe (‘We care about good governance’), alsmede vanuit het Europese netwerk van gemeentesecretarissen (UDITE).


Willem van Lynden

Willem van Lynden is oprichter van MediaMaze en is gespecialiseerd in het managen van online reputatie in zoekmachines. Willem helpt bedrijven, personen, instellingen, overheden en projecten door middel van “zoekmachine reputatiemanagement” hun online reputatie te beschermen, te verbeteren of te herstellen.


Johan de Kruijf

Johan de Kruijf is Assistant Professor Public Administration aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Johan is ook Controller bij het UWV sinds 2002. Daarnaast is hij extern bestuurslid van de Rekenkamer Commissie Enschede.


Jelle van der Weijde

Jelle van der Weijde is sinds oktober 2014 domein manager van de Economic Board Utrecht (EBU) en als domein manager staat hij voor de uitdagende taak om deze innovatieve regio van Nederland te ondersteunen met betrekking tot de economische belangen in de provincie. Hij werkt veel samen in diverse netwerken en verbanden. Utrecht staat volgens Jelle voor grote economische en maatschappelijke uitdagingen.
In dat kader stimuleert en ondersteunt hij de triple helix samen met bestaande en nieuwe partijen in het domein Gezond.


Martijn Groenbroek

Martijn Groenbroek is consultant bij Zanders een onafhankelijk adviesbureau met drie expertisegebieden: treasury management, risicomanagement en corporate finance. Hij werkt voor corporates, financiële instellingen, maar ook voor de publieke sector.


Frank van den Nieuwenhuijzen

Frank van den Nieuwenhuijzen studeerde Nederlands en is sinds juli 2014 als journalist werkzaam bij Univers, de onafhankelijke website van Tilburg University. Frank is webredacteur en coördinator crossmedia. In het papieren blad is hij verantwoordelijk voor onder andere de opiniespread. Hij is ook verbonden aan het Risk & Compliance Platform Europe.