Sylvester Eijffinger: “Nieuwe pensioenwet is onnodig, onwenselijk en onrechtmatig”

23 februari 2023
Kennisbank

Volgens Emeritus Professor of Financial Economics Tilburg University, Sylvester Eijffinger is de nieuwe pensioenwet onnodig, onwenselijk en onrechtmatig. In de ‘position paper’, die hij geschreven heeft in het kader van de Deskundigenbijeenkomst Wet Toekomst Pensioenen, afgekort WTP, doet hij de aanbeveling om af te zien van het nieuwe stelsel. De WTP is onnodig vanwege de stijging van de kapitaalmarktrente in de eurozone en dus ook in Nederland. De kapitaalmarktrente in de eurozone is door de Europese Centrale Bank (ECB) sinds de financiële crisis in 2008/2009, en als gevolg daarvan de eurocrisis vanaf de “whatever-it-takes” uitspraak, door de ECB in grote mate gemanipuleerd met de opkoopprogramma’s (APP en PEPP) en lange termijn kredietfaciliteiten (LTRO), zodanig dat er geen sprake was van ‘marktrentevorming’ op de Europese en dus Nederlandse kapitaalmarkt. Het kapitaaldekkingsstelsel is door een kunstmatige rekenrente (‘ultimate forward rate’) binnen het Financieel Toetsingskader (FTK) sterk ondergraven. Dat heeft niet alleen geresulteerd in grote vermogensverliezen bij de pensioenfondsen, maar ook tot hoge pensioenverplichtingen en een lage dekkingsgraad bij alle fondsen. Inmiddels is de kapitaalmarktrente door de hoge inflatie(verwachtingen) sterk gestegen en is een fundamentele herziening van het Nederlandse pensioenstelsel (WTP) onnodig, aldus Eijffinger.

Sylvester Eijffinger: “Ik begrijp dat het afzien van de WTP voor de coalitiepartijen zeer moeilijk ligt maar beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. De WTP is onwenselijk door de complexiteit van de uitvoeringsproblematiek, waardoor duizenden individuele pensioencontracten door de fondsen herzien dienen te worden. Pensioenfondsen voelen zich gebonden aan het Pensioenakkoord dat door de sociale partners is gesloten, maar onderschatten de uitvoeringsproblemen bij de overgang van een collectief naar een individueel pensioenstelsel onder de huidige economische en financiële omstandigheden. De transitieperiode (2023-2027) zal tot veel onzekerheid en onvoorspelbaarheid leiden, niet alleen bij de huidige pensioenen, maar ook bij de toekomstige. Bovendien zal de rentegevoeligheid van het nieuwe pensioenstelsel groot blijken te zijn en versterkt worden door de volatiele inflatie(verwachtingen) en daardoor volatiele kapitaalmarktrente. De volgende parlementaire enquête over het pensioenstelsel is onvermijdelijk.

De WTP is onrechtmatig door het schenden van individuele private pensioencontracten. Door het opschorten van het individuele bezwaarrecht in de WTP worden de individuele private pensioencontracten niet alleen geschonden, maar ook het eigendomsrecht en zelfs de Europese Rechten van de Mens door het huidige kabinet niet gerespecteerd. Ik verwacht dat deze schendingen tot vele massaal bezwaarprocedures zullen gaan leiden bij de Hoge Raad en, als dat nodig zal blijken te zijn, bij het Europese Hof van Justitie. De Nederlandse pensioenfondsen zullen geconfronteerd worden met massaclaims van de individuele pensioengerechtigden en vooral de kleinere pensioenfondsen zullen in deze juridische procedures vastlopen. Dat betekent dat de herziening van het pensioenstelsel als geheel zal verzanden en niet alleen onrechtmatig, maar ook onuitvoerbaar zal blijken te zijn. Het coalitieakkoord van het huidige kabinet zal nog vele kabinetten in de toekomst opzadelen met ellenlange juridische procedures en zeer hoge kosten voor compensatie.

Drie aanbevelingen

Ik heb drie aanbevelingen voor het toekomstige pensioenstelsel. Mijn eerste aanbeveling is om af te zien van de WTP onder de huidige economische en financiële omstandigheden. Ik begrijp dat het afzien van de WTP voor de coalitiepartijen zeer moeilijk ligt maar beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Mijn tweede aanbeveling is dat, als de coalitiepartijen niet willen afzien van de WTP als geheel, dan tenminste het verplicht invaren van de huidige pensioenen en toekomstige pensioenen in de transitieperiode (2023-2027) te schrappen en ook de FTK te herzien. Mijn derde aanbeveling is een gehele aanpassing van de huidige rekenrentesystematiek tot een stabiele en vaste rekenrente van minimaal 2 procent tot maximaal 4 procent op middellange termijn, waarbij ik denk aan een voortschrijdend gemiddelde over vijf jaren. Mijn aanbevelingen komen overeen met de open brief van ruim 40 deskundigen op 31 oktober 2022 aan de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer, maar zijn concreter.”

Sylvester Eiffinger schreef deze Position Paper in het kader van de Deskundigenbijeenkomst Wet Toekomst Pensioenen (14 februari 2023) in de Eerste Kamer der Staten Generaal.

Het artikel verscheen eerder op Investment Officer.

Noot van de redactie: Dit wetsvoorstel wijzigt de Pensioenwet, de Wet inkomstenbelasting 2001 en enige andere wetten in verband met herziening van het pensioenstelsel en enkele andere wijzigingen. Het wetsvoorstel komt voort uit het in 2019 door het kabinet met werknemers- en werkgeversorganisaties gesloten akkoord over de vernieuwing van het pensioenstelsel en de Hoofdlijnennotitie uitwerking pensioenakkoord. Dit wetsvoorstel strekt ertoe om de in deze notitie beschreven hoofdlijnen uit te werken en te verankeren in de wet- en regelgeving.



  • Hester Bais

    “Het is wel wenselijk dat Nederland, [..], nagaat waar het sterk in is, waar het zich in kan specialiseren. [..]”

    “De pensioensector is een voor de hand liggend voorbeeld.“

    aldus oud-minister van Financiën Onno Ruding (CDA) tijdens de parlementaire enquête financieel stelsel die is gehouden na aanbreken van de kredietcrisis (Kamerstukken II, 2009-2010, 31 989, nr 5, p 43).

    Ruding schafte als minister in jaren ‘80 de Nederlandse variant van de Amerikaanse Glass Steagall Act af (verbod voor banken om voor eigen rekening/rekening van klanten te handelen in financiële instrumenten) om vervolgens zijn zakken te vullen bij de grote financiële conglomeraten die ontstonden.

    In 2006 werd echter duidelijk dat er een groot liquiditeitsprobleem (onderpandtekort) was binnen deze conglomeraten als gevolg van het perverse verdienmodel (gebaseerd op OTC derivaten en securitisaties) en werd Wellink naar de Bank for International Settlement gehaald om een “oplossing” op te tuigen.

    Banken gingen stiekem repareren (oa met repo’s): vraag naar hoog liquide onderpand steeg explosief en het vertrouwen in onderpand banken (securitisaties) daalde tot een dieptepunt. De kredietcrisis was een feit.

    De schade werd afgewenteld op de maatschappij. Ruding werd vervolgens in 2009 in de Groep De Larosière aangesteld die de Europese Commissie moest gaan adviseren over het toezicht op de Europese financiële markten. De conglomeraten werden weer ontmanteld, maar niet zonder nieuw (pervers) verdienmodel. Ondertussen werd de focus naar de pensioenfondsen en verzekeraars verlegd. Er werd een nieuw bankmodel opgetuigd, gebaseerd op omvangrijke repohandel in onderpand.

    Er is een heel scenario uitgevoerd (inclusief het omlaag manipuleren van de rente door ECB om zo grip op het tekort te krijgen) om het onderpandtekort in de markt ook na scheiding van de conglomeraten blijvend te verhullen met ‘collateral upgrading’ via de repomarkt. De strenge Pensioenwet staat echter aan de werking van dit nieuwe model in de weg.

    Ook de creatieve, tijdelijke (en inmiddels opgeheven) Nederlandse oplossing in 2009 was in strijd met de Pensioenwet en is dus niet transparant opgetuigd. Met het optuigen van zogeheten (geconsolideerde) clearinghouses en beleggingsfondsen werd het onderpandprobleem van de banken naar de pensioenfondsen verschoven (zodat geen (zichtbare) staatssteun nodig was). Op deze wijze konden banken ook gebruik maken van de vrijstelling van EMIR die de Nederlandse lobby bij de ESMA (met vanaf 2011 voorzitter Steven Maijoor) voor pensioenfondsen heeft afgedwongen.

    Nu het slechts een kwestie van tijd is dat de burger zal begrijpen hoe ambtenarenpensioenfonds ABP en Pensioenfonds Zorg en Welzijn jarenlang zijn gebruikt om het enorme onderpandtekort van Nederlandse bankverzekeraars te verhullen (€200 miljard in 2008) lijkt het me ook vanuit dat oogpunt (en ter bescherming pensioendeelnemers) verstandig om de nieuwe wet uit te stellen.

    #WorstBankScenario #collateralupgrading #ECB #pensioenhervorming #NextGenerationEU

    Bankenfraude.nl

  • Henk Terpstra

    Wij hebben als vakbond kaderleden de juiste kennis al opgedaan bij deskundigen, zoals
    -Rob de Brouwer
    -Bernard van Praag
    -David Hollanders
    -Harrie Verbon.
    en anderen.
    Het FNV bestuur met voorzitters Han Busker en Tuur Elzinga hebben hun beleid plotsklaps
    180 graad gedraaid. Daarmee hebben ze de vakbond leden verraden mijns inziens.
    De kritische kaderleden leden hebben toen een kernteam opgericht WPA/LCR.
    De draai van het FNV hoofdbestuur heeft veel leden besloten op te stappen.
    Dat de overheid zo nodig een ander pensioen wilde hebben is een onbetrouwbaar besluit.
    Zoals Van Agt en Wiegel dat eerder ook gedaan hebben door de teruggave van dubbel betaalde AOW premie van ambtenaren te blokkeren en af te pakken. Jaar na jaar.
    Dat is discriminatie en misbruik maken van je machtspositie als overheid. Zoals ook nu weer.

Plaats uw reactie

Your email address will not be published. Required fields are marked *