Henri Hensen

Henri Hensen

Oprichter en voormalig bestuurder van Software Borg Stichting

Software, een ijsberg

02 oktober 2019

Iedereen weet, dat het grootste deel van een ijsberg onder water zit (Titanic). Ook bij software zijn tal van aspecten onzichtbaar. Dat maakt het voor beheerders van informatiesystemen, bestuurders en toezichthouders een lastige uitdaging daar verantwoordelijkheid voor te dragen. In deze eerste column van mijn hand zal geen poging gedaan worden alle onzichtbare aspecten te benoemen, maar voor een goed begrip helpen enkele voorbeelden wel. Zo is software slechts één van de vijf onderdelen waar een informatiesysteem uit bestaat: Hardware, software, gebruikers, gegevens en procedures. Uit deze eenvoudige waarheid kunnen veel lessen worden getrokken met betrekking tot de onzichtbare aspecten van software. Bijvoorbeeld het verband tussen hardware (en de daarin aanwezige software zoals het operating system) en de gebruikerssoftware. Lees meer…

Photo: Nederland, Amsterdam, 24-01-2017. RvB, Raad van betsuur ABN AMRO 2017. Kees van Dijkhuizen. Foto: Olivier Middendorp

Het OM en het Ministerie van Financiën moeten moeilijke afwegingen maken

30 september 2019

Michel Klompmaker

Het zal je maar gebeuren, ben je net een populaire minister van Financiën, gaat het Openbaar Ministerie jouw grootste eigen Staatsbank aanpakken als verdachte in mogelijke witwaspraktijken. Leuk is anders, temeer daar er direct na de bekendmaking op de eerste dag zo’n twee miljard euro verdampte als beurswaarde van diezelfde staatsbank, waarvan de meerderheid, zo’n 56 procent, nog steeds in handen is van de Staat. Maar er speelt natuurlijk meer, zoals de opvolging van de huidige CEO van ABN Amro Bank, Kees van Dijkhuizen (zie foto), de vacature als gevolg van het vertrek van Merel van Vroonhoven bij de Autoriteit Financiële Markten en de blijkbaar bij het OM aanwezige wens om weer een megaschikking te kunnen treffen, nadat vorig jaar ING Bank aan de beurt was. Lees meer…

Lukoil ondervindt geen hinder in bedrijfsvoering ondanks Russische achtergrond

27 september 2019

Michel Klompmaker

Onlangs waren we in de gelegenheid om te spreken met Svyatoslav Smolyaninov, de CEO West-Europa van Lukoil, een Russische oliemaatschappij. Hij was in de Benelux bij de opening van het 225 ste tankstation in de Benelux, oftewel de zeventigste in Nederland. Het concept van deze prijsbreker is duidelijk. Ze hebben de hele verticale keten helemaal zelf onder controle, dus vanaf de winning in Siberië tot en met de levering aan de pomp. Lukoil gaat er de komende periode vanuit dat er nog genoeg verdiend kan worden aan de traditionele benzine en diesel, maar in de tankstations is al wel vast bewust gekozen voor een brede aanpak, waarbij het tanken op zich als een onderdeel beschouwd wordt van een korte verpozing in een aangename omgeving. Met andere woorden, vers belegde broodjes, zelfgemaakte pizza’s, goede koffie en dat kan allemaal rustig genuttigd worden aan tafeltjes, net als in een restaurant.
Lees meer…

Johan de Kruijf

Johan de Kruijf

Docent bestuurskunde aan de Radboud Universiteit

Staatsdeelneming TenneT: Wie zijn billen brandt moet de kansen pakken

26 september 2019

Half september 2019 publiceerde de minister van Financiën antwoorden op kamervragen van de heer Nijboer (PvdA) over de investeringsplannen van TenneT. In de pers kwam vervolgens vooral het onderzoek naar een mogelijke (deel)privatisering van TenneT naar voren. We moeten de uitkomsten van dat onderzoek uiteraard afwachten, maar dat de minister deze optie openhoudt roept toch op zijn minst vraagtekens op. U herinnert zich vast nog wel de paniek die ontstond toen KPN mogelijk zou worden overgenomen door AmericaMovil in 2013. Op stel en sprong werden constructies bedacht die moesten borgen dat het vaste KPN-net voor Nederland behouden zou blijven. Dat net behoort tot de vitale infrastructuur van Nederland. TenneT is de beheerder van het hoofd elektriciteitsnet. Tot enkele jaren terug was dat min of meer een ‘business as usual’ model waar beheer en onderhoud centraal stonden. Vervolgens kocht TenneT in 2009 zich met instemming van het parlement in in het Duitse hoogspanningsnet. Goed voorbeeld van internationale samenwerking zou u zeggen en het net blijft nog steeds in handen van de publieke sector. Dat was vóór de Duitse ‘Energiewende’ in 2011 die er toe leidde dat er meer windenergie moet worden opgewekt. Gevolg: TenneT wordt verantwoordelijk voor capaciteitsverhoging van het Duitse net om de stroom op de goede plaats te krijgen. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

De Fed verrast maar een heel klein beetje

24 september 2019

Enige amateuristische kennis van middeleeuwse spreuken, doorspekt met speculaties over sporadisch opgepikte volkswijsheden op zijn Italië reis en een flinke dosis verbeelding volstaan om de verborgen boodschap achter de schilderwerken van Bruegel de Oude te doorgronden. Deze techniek komt ons steeds goed van pas bij de interpretatie van het officiële communiqué dat de Amerikaanse centrale bank traditioneel de wereld instuurt na de afloop haar zes wekelijkse vergadering. Dit geldt in bijzondere mate wanneer het FOMC, zoals nu, net voordien de beleidsrente met 25 basispunten heeft bijgeknipt. Wat er precies geschreven staat, is hierbij van weinig belang, maar wat er tussen de regels staat, is dat des te meer. Dat wat er niet tussen geschreven staat, is nog belangrijker. Dit biedt natuurlijk veel ruimte voor interpretatie en levert veel vrijheidsgraden om uit de commentaar van de Fed een toekomstscenario af te leiden. Vandaar de grote verschillen tussen analisten, zeker wanneer ook binnen de Fed erg divergerende meningen blijken te bestaan. Lees meer…

Het schavot

23 september 2019

Jacques Jetten

In 1897 werd bij toeval op de gemeentewerf van Rotterdam het volledig gedemonteerde Rotterdamse schavot gevonden. Archivaris Johan Hendrik Willem Unger werd erbij gehaald en die stelde voor het schavot nog eenmaal op te bouwen. Gelukkig wist iemand nog hoe dit moest. Van dit schavot kennen wij, dankzij Unger, de afmetingen 6,5 x 4,5 meter en de afstand tot de grond bedroeg 2,75 meter. Die afstand was noodzakelijk vanwege het bungelen. In Rotterdam was het gebruik dat een ter dood veroordeelde vanuit de schepenkamer van het stadhuis naar het schavot werd begeleid door een predikant. Die had kort tevoren nog onder vier ogen met de veroordeelde gesproken. Met het touw al om de nek, moest je ook nog een toespraak van de baljuw (aanklager) aanhoren en dan volgde de voltrekking.
Lees meer…

Afscheidsrede professor Leo Huberts: hard oordeel over de Wet Huis voor Klokkenluiders

20 september 2019
Kennisbank

Michel Klompmaker

Op vrijdag 13 september nam hoogleraar Leo Huberts afscheid als hoogleraar Bestuurskunde aan de Vrije Universiteit Amsterdam. De titel van zijn laatste ‘’college” of zo u wilt afscheidsrede in het auditorium was “Moraal en Macht” en ging over integriteit en kwaliteit van besturen in theorie en praktijk. De ruim 200 aanwezigen mochten ook deelnemen aan een online onderzoek met betrekking tot integriteit van Nederlandse politici. We gaan hierna ook nader in op wat professor Huberts vindt van de Wet Huis voor Klokkenluiders vanuit de wetenschap en dat in relatie tot het komende Behavioral Risk Congres op 3 december aanstaande in Amstelveen, met als thema “Help, de klokkenluider verzuipt!” Lees meer…

Gebelgd

19 september 2019

Jacques Jetten

Op de wat snaakse uitdrukking ‘Hoe hou je een Belg bezig?’ is bij onze zuiderburen (helaas) een spiegeluitdrukking gevolgd: ‘Awel, hoe houdt ge ’n Ollander bezig?’ Wat de betekenis daarvan is, heb ik de afgelopen maanden aan den lijve ondervonden. Ik heb er één belangrijke les van geleerd, namelijk dat het geen enkele zin heeft om je te ergeren als je eenmaal in de woutenmolen bent beland. Op 16 mei 2019 reed ik op de Tongersesteenweg van Tongeren naar Maastricht door het rode licht. Ik had het verkeerslicht, dat hoog boven de weg hing, niet gezien en ook niet dat ik geflitst was. Van opzet was dus geen sprake. Op 24 mei werd de overtreding door Tineke Triekels, assistent verbalisante, vastgesteld en op 27 mei kreeg ik bericht dat ik een boete van 174 euro moest betalen vóór 6 juni. Ik vond dat wel een erg korte termijn, omdat wij niet aan internetbankieren doen. Daarom meteen een overschrijvingsformulier naar de bank verzonden.  Lees meer…

Hoogst opmerkelijk commentaar van Klaas Knot op Mario Draghi

16 september 2019

Hoogst opmerkelijk, dat is het toch wel als de President van de Nederlandsche Bank, tevens lid van de Raad van Bestuur van de ECB, Klaas Knot, via een persbericht direct de dag na het besluit van de ECB om de rente verder te verlagen enkele opmerkingen plaatst, die duidelijk afstand nemen van het officiële ECB-beleid. Zou het iets te maken kunnen hebben met het komende afscheid van Mario Draghi? De ECB is van mening dat exceptionele beleidsmaatregelen nodig zijn omdat zij zich zorgen maakt om de inflatievooruitzichten voor het eurogebied. Klaas Knot ziet dat duidelijk anders.
Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Over pukkkels, pillen en paarden

15 september 2019

Stelt u het zich even voor: bij de ochtendlijke aanblik in de spiegel bemerkt u een pukkel op uw neus. Gelet op de meer dan behoorlijke proportie en de alarmerende kleur hiervan, haast u zich enigszins ongerust naar uw huisarts. Gewapend met haar geruststellend advies en een voorschrift voor het geschikte medicijn, valt de rest van de ochtend toch nog in zijn plooi. Eén pimpelpaarse pil per dag zal de klus wel klaren. Uw vertrouwen krijgt de volgende morgen echter een flinke knauw bij de vaststelling dat de puisten nu uw ganse gezicht bedekken. In paniek wendt u zich opnieuw tot uw vertrouwde medicus, die na grondig onderzoek beslist om de dosering op te voeren tot 3 per dag. Bij het daaropvolgende ochtendgloren slaat de schrik pas echt toe wanneer blijkt dat de puistenmassa zich over uw volledige lijf en leden heeft verspreid. Na verdere analyse en overleg met diverse specialisten krijgt u het advies de dosis te verdubbelen tot 6 stuks per dag, waarbij u tevens wordt opgedragen intussen niet te wankelen in uw geloof in de adequaatheid van het advies en de effectiviteit van het geneesmiddel … Mario Draghi betoonde donderdag opnieuw de nodige moed – wat zullen we hem binnenkort gaan missen – om de beleidsrente verder te laten dalen en een nieuw QE-programma in te voeren. Meer van hetzelfde medicijn dat in het verleden (nog?) niet het gewenste resultaat opleverde. De doelstelling was immers om bedrijven op basis van de extreem lage rentetarieven te motiveren om meer kredieten op te nemen en te investeren in langetermijnprojecten. De vastgestelde groeicijfers vallen echter bijzonder bleek uit, zeker in vergelijking met de massale geldinjecties van de ECB. Lees meer…