Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Over grote zeeschildpadden en de verbluffende NASDAQ

13 juli 2020

Een gemiddelde reuzenschildpad rondt met gemak de kaap van 100 jaar. Het exemplaar dat Darwin meebracht in het ruim van de Beagle, blies zijn laatste verjaardagskaarsje pas uit in 2006 en dat in een Australische Zoo. Misschien staat deze eigenschap in verband met het extreme selectieproces van deze soort waarbij pasgeboren soortgenoten eerst het mulle zand van het aarts gevaarlijke strand moeten oversteken om de veilige open zee te bereiken. Alleen de snelste, meest gedetermineerde en handigste onder zijn soortgenoten haalt het beschermende water van de Stille Oceaan. Een flinke dosis geluk kan hierbij overigens van nut zijn. Om daar vervolgens uit te groeien tot een nieuwe reus. Onmogelijk om vooraf te bepalen te bepalen wie die paar gelukkige exemplaren zullen zijn. De rest van de broertjes en zusjes staat op het menu van de samengetroepte bende zeemeeuwen, die met mes, vork en (spreekwoordelijk) geslepen tanden klaar staan. We hebben dit wrede selectiemodel uit de natuur steeds voor ogen gehouden(1) toen in 1999 de vele technologiewaarden en dot.com van de NASDAQ index over hun kuststrook spurtten. Slechts een paar bedrijven zouden de strenge selectieprocedure overleven en later kunnen uitgroeien tot nieuwe economische giganten. Ook hier was het zeer moeilijk te voorspellen dat Amazon, Apple, Google of EBay de uitverkorenen zouden worden en niet bijvoorbeeld Boo.com, Webvan of Pets.com die roemloos ten onder gingen of Cisco, Alta Vista, Blucora en Qualcomm (om er maar enkele te citeren uit een lange lijst) die nauwelijks wisten te overleven. Volgens alle objectieve berekeningen stonden de technologiewaarden hopeloos overgewaardeerd. De verwachte risicopremie in de Amerikaanse IT-sector was zelfs beduidend negatief, wat totaal niet in overstemming kan zijn met een rationele waardering. Maar soms is dat nodig. Zonder dergelijke overmoed zou er ook geen schildpad aan zijn beproeving beginnen … Lees meer…

Lockdown of Knock-out? Deel 4: Is de coronamelder een uitkomst?

09 juli 2020
Kennisbank

Michel Klompmaker

Laten we maar beginnen met de feiten. Gisteren was de slechtste dag tot nu toe, met 213.279 besmettingen, waarvan 61.848 in de USA en 41.541 in Brazilië. Veel politici lijken de ogen te sluiten voor deze werkelijkheid en wij moeten vrezen dat de wereldwijde cijfers vooral in Azië en Afrika niet juist zijn. In een toch redelijk beschaafd land als Nederland werden immers ook niet alle gevallen van corona geregistreerd. Ondertussen zegt EU commissaris Gentiloni dat ‘Het tijd is om nieuw vertrouwen en nieuw geld in onze economieën te pompen in deze kritieke situatie’. Inmiddels zijn er meer dan 12 miljoen geregistreerde coronapatiënten wereldwijd en heeft de EU haar economische verwachtingen voor de EU-landen naar beneden bijgesteld.  Lees meer…

Hans Timmerman

Hans Timmerman

IT kenner en trendwatcher

De Phoenix en Generatie N

08 juli 2020

De generatie geboren na 1980 wordt ook wel generatie N genoemd. De eerste generatie die al tijdens hun opleiding gebruik konden maken van digitale hulpmiddelen. Midden jaren negentig kwamen internet, PC, laptop en mobiele telefoon snel bij veel gezinnen binnen en vlak erna startte onze 21ste eeuw met iPod en alle volgende digitale producten en platformen. Generatie N stapte als eerste volwassenen de digitale eeuw in. De millennials, geboren na 2000 zijn ‘digital natives’: zij weten vanaf hun jeugd niet beter dan dat er een digitale wereld is. In tegenstelling tot digitale immigranten die pas op latere leeftijd met digitale systemen leerden omgaan. Onlangs gaf Brian Soles, Global Innovation Evangelist bij Salesforce in een interview in Bloovi zijn mening over de te verwachtte periode na corona en alle onrust in de wereld die het jaar 2020 zo kenmerkt. Brian wordt wel de ‘digitale antropoloog’ genoemd, mede naar aanleiding van zijn vele boeken waarvan ‘The end of business as usual’ de bekendste is. Een uitstekend verhaal hoe disruptieve techniek klantengedrag beïnvloedt en hoe bedrijven daarop ‘zouden’ moeten reageren om dit te kunnen adapteren. Corona versnelt allerlei bewegingen die al ruim een decennia gaande zijn, maar stelt hij, de business gaat vooralsnog door zonder werkelijk leiderschap op zijn geliefde thema: ‘business as usual without leadership’. Techniek en maatschappij evolueren sneller dan het gemiddeld menselijk aanpassingsvermogen toelaat. De komende tien jaar zullen ons ‘overkomen’ als we daar zelf niet het initiatief in nemen. Hij denkt dat de oude Generatie C – the connected customer – allang is veranderd in Generatie N – the networking customer. Een nieuw type klant die zich niet kenmerkt door demografische factoren maar door heftige disruptie. Met geheel andere prioriteiten, koopgedrag en beslissingsprocessen. Dit dwingt bedrijven tot een totale vernieuwing van hun businessmodel.  Lees meer…

Photo: (Brasília - DF, 24/04/2019) Pronunciamento do Presidente da República, Jair Bolsonaro..Foto: Isac Nóbrega/PR

Lockdown of Knock-out? Deel 3: In de USA en Brazilië slaat COVID-19 onverbiddelijk toe

07 juli 2020
Kennisbank

Michel Klompmaker

De WHO meldt de laatste dagen telkens een record aantal nieuwe besmettingen wereldwijd. Zo meldde de gezondheidsorganisatie afgelopen zaterdag dat er wereldwijd 212.326 nieuwe besmettingen op één dag geregistreerd zijn. En dan spreken we alleen over de bij de WHO bekende gevallen. Het laat zich raden dat de situatie nog ernstiger is, want zelfs in een beschaafd land als Nederland werden veel coronabesmettingen gewoonweg niet gemeld. Maar wat betekent dit nu voor de wereldeconomie? Laten we even twee belangrijke spelers van de andere kant van de Oceaan wat nader bekijken, dan is het snel duidelijk dat het ergste nog gaat komen. De meeste meldingen van de afgelopen dagen komen uit de Verenigde Staten en Brazilië. Deze landen zijn samen goed voor bijna de helft van alle nieuwe besmettingen wereldwijd, maar ook in India zijn veel mensen positief getest op het virus. Even wat cijfers: Het aantal nieuwe wereldwijde geregistreerde nieuwe besmettingen bedroeg in de week van 29 juni – 5 juli 1.230.000. De afgelopen juni maand noteerde de WHO een record aantal nieuwe besmettingen van 5.303.000 tegenover ruim 2.300.000 afgelopen april.   Lees meer…

Lockdown of Knock-out? Deel 2: Texas en Trump

05 juli 2020
Kennisbank

Michel Klompmaker

In grote delen van de wereld is het coronavirus genadeloos aan het toeslaan. Zo ook in de zuidelijk staten van de USA. De pandemie lijkt vanuit West-Europees perspectief bezien enigszins uit te doven, vanuit het perspectief van het coronavirus zelf is dat geenszins het geval. In deel twee van onze serie “Lockdown of Knock-out?” staan we stil bij hetgeen recentelijk in Texas gebeurd is en en passant nemen we de mening mee van een Duitse viroloog van de universiteit van Bonn.  Lees meer…

Algoritmes en fraude

03 juli 2020

Carl-Eric Rasch

Tijdens het racisme debat in de Tweede Kamer deze week sprak Jesse Klaver (Groen Links) zich uit dat overheidsinstellingen niet langer gebruik zouden mogen maken van algoritmes om data risico’s in te schatten. Dit stukje van het debat werd gevoed door de recente kinderopvangfraude bij de Belastingdienst waar ook met dergelijke algoritmes wordt gewerkt. In de latere berichten die over dit dossier naar buiten kwamen bleek ook dat er wel erg veel gedupeerden waren met een “niet westerse achtergrond”. Een genoemde oorzaak hiervan zou “etnisch profileren” door de Belastingdienst zijn geweest. Een aantal belangenorganisaties en ook leden van de Tweede Kamer spraken al gauw van racisme en staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Financiën gaf aan aangifte te gaan doen van “het vermoeden van twee mogelijke misdrijven rondom de fraude onderzoeken met de kinderopvangtoeslag”: knevelarij en beroepsmatige discriminatie. Even later benadrukte de staatssecretaris dat het niet gaat om aangifte tegen individuen. Ook Nationaal Ombudsman Reinier van Zutphen deed een duit in het zakje door op de steeds brozere relatie tussen overheid en burgers te wijzen. De burger begrijpt het allemaal niet meer en Van Zutphen kondigde een onderzoek naar etnisch profileren bij de overheid aan.  Lees meer…

Zomercolleges in de vorm van webinars bij het Institute for Financial Crime

02 juli 2020

Deze zomer start het Institute for Financial Crime uit Den Haag, afgekort IFFC, met vier zomercolleges in de vorm van webinars verspreid over vier ochtenden en telkens met een ander onderwerp. Omdat de wereld van fraudebestrijding dynamisch is en fraudeurs inventief zijn, blijven grote hoeveelheden data bijna onzichtbaar. Van belang is dus om op de hoogte blijven van de nieuwste trends en ontwikkelingen. Tijdens de vier zomercolleges die het IFFC in samenwerking met DataExpert organiseert, worden door experts uiteenlopende onderwerpen op het gebied van fraude besproken. Van follow the money door visualisatie tot crypto currencies en van Red Flags in jaarrekeningen tot het modelmatig bestrijden van financieel-economische criminaliteit, het komt allemaal aan bod. ​De data zijn 16 juli, 23 juli, 30 juli en 6 augustus, telkens van 10.00 – 12.00 uur. De kosten voor deelname zijn 25 euro per college.

Lees meer…

Lockdown of Knock-out? COVID 19: Gaan we nu Russische roulette spelen?

30 juni 2020
Kennisbank

Michel Klompmaker

We hebben besloten om een serie artikelen te gaan publiceren met als titel “Lockdown of Knock-out?” op dit platform. De huidige maatregelen van de verschillende overheden, economische voorspellingen van experts, verwachtingen van politici gaan we bespreken en becommentariëren vanuit het perspectief risk & compliance. We gaan gewoon beginnen en zo lang er geen vaccin is voor het coronavirus zullen we regelmatig de issues die de moeite waard zijn bespreken. We beginnen vandaag met het recente nieuws over de kredietverlening aan zakelijk klanten in Nederland. Enerzijds zien we de hoeveelheid besmettingen en overlijdens afnemen, maar wat betekent dit eigenlijk voor de economie als we het in een wat breder perspectief plaatsen? Is er reden voor optimisme? Graag zouden we het optimistische geluid willen verspreiden, maar we kunnen niet om de feiten heen en die zijn niet goed. Lieten de omstandigheden geen andere keus of zijn de banken en de verantwoordelijke minister overgeschakeld op een vorm van Russische roulette? ING liet gisteren weten dat ze volgend jaar een verdrievoudiging verwacht van het aantal faillissementen in Nederland. En ondertussen is er door de Nederlandse banksector sinds het uitbreken van coronacrisis voor circa 14 miljard euro extra krediet verleend. Met als gevolg dat het percentage bedrijfsschulden van het bruto nationaal product (bron IMF) weer toegenomen is tot ruim 150 procent. Voor de kritische broodnuchtere noordelingen, die zich graag laatdunkend uitlaten over het financiële beleid van de ‘knoflooklanden’: De Italiaanse bedrijfsschulden zitten qua percentage op ruim 60 procent van het bruto nationaal product.   

Lees meer…

Leen Paape

Leen Paape

Hoogleraar Emiritus Corporate Governance

Gemiste kans, de Staat had KLM gewoon moeten kopen…

29 juni 2020

De KLM krijgt een omvangrijk steunpakket van 3,4 miljard euro. Daarvan komt 1 miljard rechtstreeks van de Nederlandse Staat en de andere 2,4 miljard moet komen van andere financiers, lees banken. In dat laatste geval wordt 90% van de lening gegarandeerd, dus als de KLM failliet gaat dan komt die rekening alsnog bij de Staat. Verder wordt natuurlijk niet genoemd dat de KLM al omvangrijke steungelden heeft ontvangen in de vorm van de NOW regeling. Maar goed, dat krijgen alle bedrijven. Daarnaast wordt er terecht opgemerkt in de brief van het kabinet aan de Tweede Kamer dat er ook nog mogelijk – lees waarschijnlijk – een beroep zal moeten worden gedaan op de aandeelhouders om extra kapitaal te verschaffen. Dit betekent dat daar waar de Staat 14% van de aandelen in haar bezit heeft, zij dus ook in de portemonnee zal moeten tasten. Het bedrag is nog ongewis maar zal ongetwijfeld ook flink zijn. De voorwaarden waaronder dit steunpakket worden verleend zijn boterzacht. De beïnvloedbare kosten moeten met 15% naar beneden. Dat moet onder andere komen uit een salarisoffer van de medewerkers. Zij die meer dan driemaal het modale inkomen verdienen, lees vooral de piloten, moeten 20% inleveren. Het staat er echt moeten, maar daarvan is natuurlijk geen sprake. Het is vaker geprobeerd in Nederland maar nog nimmer gelukt. Personeel moet helemaal niks. Als men niet wil dan is dat niet af te dwingen. De reductie van uitstoot van schadelijke stoffen moet met 50% per passagier ten opzichte van 2005 verminderd worden. Al in 2019 zei Pieter Elbers zelf dat er al 20% minder werd uitgestoten ten opzichte van 2005 dus zo moeilijk kan dat niet zijn. Het gaat dus over per passagier en niet over de totale uitstoot voor de goede orde. Dus als KLM minder Europese bestemmingen zou aandoen en daardoor minder met kleine vliegtuigen gaat vliegen, waar minder mensen in kunnen, en meer met grote dan zou dat best hard kunnen gaan, ook al zeg ik erbij dat ik geen deskundige ben op dit terrein. Bovendien wordt nergens gesproken over wat de mogelijke sancties zullen zijn als die doelstellingen niet gehaald worden. Wat gebeurt er dan? Geld terugbetalen? Lijkt me lastig.

Lees meer…

Nederlandse regering geeft financiële steun aan KLM onder voorwaarden

26 juni 2020
Kennisbank

De twee Nederlandse ministers Hoekstra (Financiën) en Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) maakten vanmorgen bekend dat de Nederlandse Staat de KLM steunt met een bedrag van 3,4 miljard euro. De steun bestaat uit een garantiestelling voor bankleningen van maximaal 2,4 miljard euro en een directe lening door de staat van maximaal 1 miljard euro. Tevens is er met Air France-KLM afgesproken dat de eenzijdige opzegtermijn voor de hub functie van Schiphol, de zogenoemde staatsgaranties, wordt verlengd van negen maanden naar vijf jaar. Er worden wel voorwaarden gesteld aan de KLM, zoals een kostenreductie van vijftien procent, verlaging van het aantal nachtvluchten en een actieve bijdrage aan duurzaamheid. Om ervoor te zorgen dat de uitvoering van de gemaakte afspraken gecontroleerd wordt, is door het kabinet een zogenoemde ‘state agent’ aangesteld om toezicht te houden op de besteding van het geld. Het steunpakket voor KLM is formeel voor goedkeuring ingediend bij de Europese Commissie.  Lees meer…