Vegetarisch voedsel kan een ongezond kantje hebben en vervangt niet altijd echt vlees, omwille van een te laag eiwit-, ijzer- of vitamine B12-gehalte. Dat blijkt uit onderzoek van de Belgische consumentenorganisatie Test Aankoop aan de hand van de etiketten van 37 kant-en-klare vleesvervangers zoals worstjes, balletjes en gehakt. De consumentenorganisatie wijst er wel op dat er ook fabrikanten zijn die het goede voorbeeld geven en zo de consument de kans bieden om voor een gezond – bewerkt – alternatief voor vlees te kiezen; cruciaal voor een gezonde levensstijl en ons leefmilieu. Consumenten zijn meer dan ooit op zoek naar gezonde voeding en plantaardige alternatieven. Vooral het aantal flexitariërs: mensen die één of meer dagen in de week geen vlees eten, neemt toe. Test Aankoop analyseerde daarom de uitgebreide ingrediëntenlijst van 37 kant-en-klare vleesvervangers zoals worstjes, balletjes en gehakt. Enerzijds om na te gaan of de perceptie wel klopt dat deze alternatieven voor vlees erg gezond zijn en anderzijds of ze echt vlees, wat rijk is aan eiwitten, vitamine B12 en ijzer kunnen vervangen.
Resultaat? Vegetarische alternatieven voor vlees zijn niet altijd zo gezond als je op het eerste gezicht zou denken. Voor Test Aankoop is dit te wijten aan een te hoog vet- of zoutgehalte, wat betekent dat deze producten beter maar occasioneel worden genuttigd. Voor de consumentenorganisatie ligt het maximaal aantal vetten op 10g per 100g om nog gezond te zijn. In 11 van de 37 geanalyseerde producten lag het vetgehalte te hoog. Zelfs de gezonde vetten maken vleesvervangers namelijk erg calorierijk, dus is het belangrijk om ze te beperken als je gezond wilt eten of vermageren, aldus Test Aankoop.
Bij 18 van de onderzochte producten stelde Test Aankoop dan weer een te hoog zoutgehalte vast. Te veel zout kan leiden tot een verhoogde bloeddruk en zo tot een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Het verhoogt ook het risico op maagkanker en osteoporose. De verbruikersorganisatie raadt aan om een vleesvervanger te kiezen waarvan het zoutgehalte kleiner is dan, of gelijk aan, 1,3g per 100g en is met deze norm zelfs al aan de soepele kant gezien het feit dat onze zoutconsumptie drastisch zou moeten worden verminderd.
IJzer en vitamine B12
Om na te gaan of de bewerkte producten in kwestie vlees konden vervangen, analyseerde Test Aankoop ook het eiwitgehalte en de verrijking met vitamine B12. Die criteria zijn weliswaar minder belangrijk voor flexitariërs, omdat zij extra eiwitten binnenkrijgen als ze vlees, zuivelproducten of vis eten maar zijn voor vegetariërs of veganisten wel erg relevant. “Het is immers zo dat plantaardige eiwitten over het algemeen (soja uitgezonderd) een lagere kwaliteit hebben dan dierlijke eiwitten waardoor vegetariërs en veganisten tussen 20 en 30 % meer eiwitten moeten innemen dan mensen met een gemengde voeding. Om die reden is het belangrijk voor die categorieën van consumenten om erop toe te zien dat een vleesvervanger met vitamine B12 en ijzer is verrijkt. Uit onze test bleek alvast dat dit zelden het geval was”, aldus Simon November van Test Aankoop.
Fabrikanten aanschrijven
Test Aankoop steunt de commercialisering van vegetarische alternatieven voor vlees, die inspelen op de wens van de consument om zijn vleesconsumptie te beperken, zowel voor zijn gezondheid als voor de impact op het milieu.
Helaas kan de consumentenorganisatie niet anders dan vaststellen dat te weinig op de markt verkrijgbare producten een echt alternatief qua kwaliteit bieden. Daarom heeft zij contact opgenomen met de fabrikanten om hen op de hoogte te brengen van de resultaten van haar analyse en hen aan te moedigen hun recepten te wijzigen.
