Stefan Duchateau

Stefan Duchateau is adviseur bij de Argenta Groep in België en voorzitter van de diverse beleggingsvennootschappen van deze groep. Hij doceert onder andere Portfoliomanagement, Financial engineering, Bank- en Financiewezen en Financieel risicobeheer aan de KU Leuven (Campus Brussel), Security selection, Portefeuillebeheer en beleggingsleer aan de KU Leuven en Financial derivatives en Risicobeheer van financiële instellingen aan de Universiteit van Hasselt. Bij Argenta richt hij zich onder meer op het financieel en risicobeheer, het strategisch beleid en de uitbouw van de beleggingspijler van de bank- en verzekeringsgroep. Dit houdt onder meer de ontwikkeling in van beleggingsproducten en het beheer van beleggingsfondsen. Prof. Dr. Stefan Duchateau studeerde af als handelsingenieur en is doctor in de Toegepaste Economische Wetenschappen.
Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Plensbui op Wall Street

02 oktober 2021

Het moest er eens van komen, natuurlijk. Na een adembenemende rally die startte in maart 2020, op het hoogtepunt van de wanhoop en in het volle besef van de ernst van de gezondheidscrisis maar ook van de maatregelen die werden genomen om de negatieve economische en financiële gevolgen zoveel mogelijk te beperken en een krachtig en spoedig conjunctureel herstel in stelling te brengen. De extreem lage rentevoeten, gigantische liquiditeitsinjecties in het financiële systeem en de aangekondigde, verregaande engagementen van de overheden vormden een ideaal lanceerplatform voor koersstijgingen op obligatiemarkten en aandelenbeurzen, waarbij vooral technologiewaarden en specifieke thematische accenten voor het mooie weer zorgden. Maar de onweerswolken stapelden zich de laatste weken zeer nadrukkelijk op. Initieel konden de beurzen nog gemakkelijk weerstaan aan de terugval aan economisch momentum, af te lezen aan de teleurstellende werkgelegenheidscijfers en de conjunctuurbarometers in augustus, want dat betekende alleen dat het conjunctureel herstel zich enkele maanden later zou situeren. Beter nog, hierdoor kon de onmiddellijke druk op de inflatie-indicatoren en de lange termijn rente zelfs wat afnemen. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Verhitte inflatie, koelbloedige beurzen

24 september 2021

De schrikbarende ontwikkeling van de groothandelsprijzen in de VS en de eurozone voorspelden weinig goeds, maar de laatst gepubliceerde cijfers over de kerninflatie in de VS vielen nog redelijk mee. Met een maand-op-maand toename van slechts 0,1 % blijven ze zelfs onder de verwachtingen en doorbreken ze daardoor de onrustwekkende trend van gemiddelde maandstijgingen van 0,7 % over het laatste halfjaar. Dat duidt op het eerste zicht op enige afkoeling en verlicht enigszins de inflatiedruk. Toch niet te snel vrolijk worden: Het blijft telkens opnieuw uitkijken naar de eerstvolgende cijfers om hierin bevestiging te vinden van de stelling dat de loonstijgingen bij de bedrijven en de oplopende kosten van goederen in de groothandel slechts van tijdelijke aard zijn en zich niet (volledig) laten vertalen in prijsstijgingen aan de kassa in de supermarkt. Indien deze inflatietrends zich tegen de verwachtingen toch doorzetten, dan moeten de centrale banken ingrijpen met een hogere beleidsrente, die op haar beurt dreigt het economische herstel voortijdig af te breken. Dat tempert dan op zijn beurt het opwaartse potentieel van de langetermijnrente. In de eurozone stelt zich dan een additioneel probleem omdat een stijging van de kortetermijnrente moeilijk haalbaar is en de verhoogde inflatie zijn opwaartse druk daardoor volledig op het lange einde van de rentecurve zal kunnen botvieren. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Zwakkere conjunctuur, sterkere beurzen

13 september 2021

De werkgelegenheidscijfers die begin september in de USA werden gepubliceerd ontgoochelden over gans de lijn. De Amerikaanse economie slaagde er slechts in om 235.000 nieuwe banen te creëren, terwijl er 725.000 eenheden in het vooruitzicht waren gesteld. Het teleurstellende cijfer wordt in verband gebracht met het succes van de Deltavariant van het virus en – zij het in mindere mate – met een aarzelende houding van potentiële kandidaten bij de invulling van de vacatures, die twijfelen tussen het aanvaarden van een nieuwe betrekking en het behoud van hun sociale uitkering. Na een korte dip recupereerden de aandelenmarkten echter vrij snel. Als de terugval in werkgelegenheid inderdaad toe te schrijven viel aan beide factoren, dan is er meteen ook een oplossing in zicht. Van de nieuwe COVID-variant werd immers verwacht dat het aantal infecties in de VS een piekwaarde zou bereiken tijdens de laatste week van augustus, naar analogie met het verloop in Europa waar het gemuteerde virus een maand eerder zijn (voorlopige?) piekwaarden liet optekenen. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Geflitst aan topsnelheid

31 augustus 2021

Wellicht was het u niet meteen opgevallen en het dreigt ondergesneeuwd te geraken onder het andere nieuws over de gezondheidscrisis en geopolitieke ontwikkelingen, de veelheid aan economische data en het spektakelstuk dat ons recent werd aangeboden, met de bedrijfsresultaten over het afgelopen kwartaal in een spetterende hoofdrol. We maken daarom even gebruik maken van de huidige (zeer tijdelijke) luwte aan het economische front om een bijzondere prestatie toe te lichten. Op 23 augustus 2021 klokte de Dow Jones-returnindex immers af op 4.257.666 punten of US $ als dat u meer zegt, want de Dow Jones-index werd 125 jaar geleden opgestart met een eerste berekening op 40,94 (toenmalige) US $. Dat was de tegenwaarde van een korf van twaalf aandelen [* 1], gekozen uit de grootste Amerikaanse bedrijven op dat moment. Meer dan 4 miljoen punten? Neen, u leest het niet verkeerd. De media melden weliswaar momenteel een stand van 35.335 punten. Een recordwaarde, maar dit getal refereert enkel naar de Dow Jones-prijsindex waardoor een zeer belangrijk deel van de inkomsten niet wordt meegerekend. Ook al ogen de uitgekeerde dividenden [* 2] momenteel erg laag in verhouding tot de koersen van de 30 aandelen die deze index nu samenstellen, zij vertegenwoordigen toch een zeer belangrijke component in de vermogensopbouw. Door deze dividenden systematisch te herbeleggen, ontstaat een veel betere schatting van de werkelijke toegevoegde waarde van aandelenbeleggingen over langere termijn. Ondanks dit indrukwekkende resultaat vereiste het overigens geen geniaal voorspellingsvermogen of een uitzonderlijke gave bij het selecteren van individuele aandelen. Het volstond de meest representatieve bedrijven te kiezen [* 3] en deze selectie regelmatig en grondig te herzien [* 4]. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Near miss

26 juli 2021

Met deze term wordt in risicoleer verwezen naar een kleine(re) ramp die zich voordoet waaruit men de nodige lessen kan trekken om in de toekomst een groot/groter debacle te voorkomen. Maar ook al is het verleden nog zo een dure leerschool, dit biedt op zich geen garantie dat deze ervaring ook omgezet zal worden in beleidskeuzes. Een typisch voorbeeld hiervan was de LTCM-crisis {*1} uit het najaar van 1998, die weliswaar enige deining veroorzaakte op de financiële markten, maar alle nodige informatie bevatte om een latere financiële systeemcrisis te voorkomen. Helaas was men tegen 2008 alle waarschuwingen dienaangaande vergeten en waren zowat alle grootbanken uitgegroeid tot speculatieve hefboomfondsen. Wij hebben nu wel goede hoop dat er voldoende lessen worden getrokken uit de Covid-19-pandemie. Net als in de zomer van 2020 staan organisatoren zich nu immers te vertrappelen om als eerste de ongebreidelde bevrijdingsfeesten op gang te mogen schieten, terwijl het virus nog niet eens aan zijn slotoffensief is begonnen. Dit leidde in het voorbije najaar tot een sterke verhoging van het aantal besmettingen, een onaanvaardbaar hoge fataliteitsgraad en nieuwe lockdown maatregelen waarvan de kostprijs stilaan niet meer te becijferen valt. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Het vertrouwen in het succes van het slotoffensief tegen het virus blijkt onwrikbaar

12 juli 2021

Hoe hadden we ons het afscheid van dit onding eigenlijk voorgesteld? Samengetroept op een treinperron, wuivend met witte zakdoeken naar het COVID-19-virus dat langzaam wegschuift in de richting van de thuisbasis, in zijn Oost-Aziatische vleermuizengrotten? Zelf nog een traan wegplengend bij de dankbare gedachte aan het lange en gastvrije onthaal dat de mensheid het heeft geboden? Neen, dit virus zal vechten voor iedere morzel grond dat het veroverd heeft en iedere zwakte in onze verdedigingslinie genadeloos afstraffen. De gunstige trend in de huidige besmettingscijfers ten spijt, moet een gelijkaardige ontwikkeling in juni en juli 2020 in herinnering worden gebracht. Ook toen leidde dit tot voorbarige bevrijdingsfeesten, die gevolgd werden door een zeer betreurenswaardige versnelling van het aantal infecties en vooral van het aantal fataliteiten in het najaar. Dankzij de beschikbare vaccins kunnen we deze keer wel een doortastend wapen in de strijd gooien, maar dat vormt geen excuus voor de onvoorzichtige aanpak waarbij opnieuw een exponentiële toename van het aantal contacten tussen mensen wordt toegelaten. De deltavariant van het virus blijkt nochtans erg besmettelijk en minder controleerbaar maar is gelukkig ook minder fataal. We hebben deze keer meer geluk dan in 1919 toen de besmettelijkste variant ook de meest dodelijke was. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Gratis bier en pizza

27 juni 2021

Het is slechts weinigen gegeven om zich tijdens een studentenfuif gewapend met een megafoon op een verhoging te hijsen om af te kondigen dat er gratis bier en pizza wordt aangeboden. A volonté dan nog wel en zonder enige tijdsbeperking, om vervolgens op luid boegeroep en halfvolle plastieken bekers te worden getrakteerd. Je moet vooraf veel wantrouwen hebben gezaaid om een dergelijke reactie bij je publiek uit te lokken. Laat die enkeling nu toevallig aan het hoofd staan van de Amerikaanse centrale bank. Jay Powell heeft het voor eeuwig verkorven op de financiële markten na zijn bedenkelijke optreden en onsamenhangende opmerkingen. Daarmee deed hij in 2018 de beurzen spitsroeden lopen, wat uitliep op zware en onnodige verliezen. Onlangs verraste hij ons opnieuw op een staaltje van zijn weinig gewaardeerde commentaren. De vroegere stelling van de Fed dat de beleidsrente nog zeer lange tijd op het nultarief bevroren zou blijven, moest weliswaar hoognodig worden bijgestuurd op basis van de economische actualiteit. Onder het gewicht van de escalerende inflatie-indices was het ongeloofwaardig dat de beleidsrente in de komende jaren onaangepast zou blijven. So what? Uit eenvoudige berekeningen blijkt al maanden dat de markten één renteverhoging in 2022 met 25 basispunten in rekening brengen, gevolgd door een tweetal analoge bewegingen ergens in 2023. Niks erg, integendeel, het betreft hier een normalisatie van het rentepeil en – voor de liefhebbers – dit gaat meestal gepaard met flink hogere beurzen, weliswaar na een initiële koude rilling. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Yin en yang

08 juni 2021

We weten het van echte kenners. Het kost tien keer meer energie om een vrolijk deuntje te componeren dan om een zoveelste treurzang de wereld in te sturen. Daarom stroomt er zoveel esoterisch en aandoenlijk geklaag over verscheurde relaties en uiteengespatte verwachtingen over de radiogolven. Het is gewoon goedkoper. Dat geldt evenzeer voor financiële berichtgeving. Niemand wil het risico aangaan om een positieve visie over een langere termijn uit te schrijven, om dan vervolgens geconfronteerd te worden met het gemonkel van zijn lezerspubliek wanneer de volgende dag blijkt dat de wereldbeurzen wat van hun pluimen verloren hebben. Maar wie zich boven de waan van de dag weet te verheffen, merkt snel het prachtige vederkleed van de aandelenmarkten dat zich over de laatste 30 jaar verder heeft ontwikkeld. Met als startdatum 1 januari 1991 wist de MSCI Wereldindex aandelen (*1) zijn waarde dertien maal te verveelvoudigen. De 100 euro die op dat moment zou zijn geïnvesteerd, is nu 1.322 euro waard, inclusief koersontwikkelingen en geherinvesteerde netto-dividenden. De wereldbeurzen herhaalden in de laatste dertig jaar overigens alleen maar het patroon dat over de voorbije 220 jaar kon worden vastgesteld. Maar voor wie dat nog niet genoeg zou zijn, de returnindex voor Amerikaanse aandelen liep zelfs op tot 2.445 euro en werd recent nog voorbij gespurt door de Zweedse MSCI die over deze periode opliep tot 2.681 euro. Overigens, voor het betere Scandinavische werk moet u even langs in Denemarken. Een investering van 100 euro in 1991 is nu een slordige 3.286 euro waard. En België, vraagt u: 619 euro… De ijzeren greep van de Belgische grootbanken en het manifest ontbreken van grote, innovatieve bedrijven op ons beursplatform heeft de Belgiuminans (*2) weinig goed gedaan. Maar die Denen? Die nemen we hoe dan ook binnenkort wel te grazen, daar waar het er écht toe doet … Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

De barbaren staan voor uw poort

24 mei 2021

De goegemeente van beleggers schrok zich collectief een hoedje bij de publicatie van de meest recente Amerikaanse inflatiecijfers. Vooral de opsprong in de kerninflatie [*1] deed de beurzen wereldwijd daveren. Toch kwam deze evolutie niet onverwacht, maar het is niet omdat je een klap ziet aankomen, dat zijn impact daarom minder groot is. Tenzij je anticipatieve maatregelen nam, natuurlijk. Maar bij deze rentestand, gegeven de moderate volatiliteit op de markten, met bedrijfsresultaten op recordhoogte en aangejaagd door ongeziene economische stimuli, lijkt het vooralsnog niet raadzaam om toekomstige opportuniteiten nu al te hypothekeren door je aandelenpositie te vroeg af te bouwen. Maar uit de cijfers die op 12 mei werden gepubliceerd, bleek een opsprong van de CPI-kerninflatie met 0,92 % op maandbasis en dat is van aard om ook de meest doorgewinterde investeerders koude rillingen te bezorgen. We willen u hierbij niets wijsmaken: dit is de grootste maand op maand stijging in liefst 30 jaar en de 4de grootste in 40 jaar [*2]! Dat de inflatie na de heropstart van de economie in belangrijke mate zou toenemen, kon je al wel zien aankomen op basis van de ontwikkeling van de groothandelsprijzen [*3], die in de voorafgaande maanden sterk opliepen, door een combinatie van toenemende grondstoffenprijzen, de schaarste aan allerlei onderdelen (van fietszadels tot microchips) en fricties op de arbeidsmarkt. Het is slechts een kwestie van tijd vooraleer dit zich voor de eindgebruiker zal vertalen in hogere prijzen aan de kassa.  Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Het syndroom van Stendahl 2.0

10 mei 2021

Omdat we hierin de sturende hand van de toeristische dienst van Firenze meenden te ontwaren, hebben we verder weinig aandacht geschonken aan de bevindingen van het hoofd van de psychiatrische afdeling [*1] van het lokale ziekenhuis. Nochtans had zij minutieus 107 gevallen in kaart gebracht van patiënten die bij hun bezoek aan de Toscaanse hoofdstad een appelflauwte kenden, soms gepaard gaand met een lichte vorm van duizeligheid gedurende enkele daaropvolgende dagen. De Franse schrijver Stendhal notuleerde deze intense emotionele gewaarwording reeds in 1817 in detail, nadat hij daags voordien in katzwijm was gevallen bij de brutale confrontatie met de overdadige schoonheid die deze stad in haar kunstwerken en architectuur tentoonspreidde. Vandaar dat het syndroom zijn naam kreeg toegewezen. Ons ongeloof hierover keerde vorige week echter abrupt. Meer nog, wij werden fanatieke aanhangers nadat we met eigen ogen konden waarnemen hoe het ganse beleggerspeloton collectief tegen de vlakte ging, bedwelmd door de overweldigende resultaten van de Amerikaanse bedrijven. De hooggespannen verwachtingen voor het eerste kwartaal van 2021 werden met gemiddeld 23 % overtroffen [*2], met enkele verbluffende uitschieters zoals Alphabet, Amazon en Apple. Maar deze overtreffende trap van ‘schitterend’ was blijkbaar te veel voor het emotioneel verwerkingsvermogen van de gemiddelde belegger en leidde zowaar tot (af toe zelfs stevige) beursverliezen. Dit is geen teken van ondankbaarheid of het ultieme teken van verwendheid. Beurzen kijken nu eenmaal vooruit. Het terugblikken in de achteruitkijkspiegel wordt overgelaten aan commentatoren. Lees meer…