Zelfs onverbeterlijke positivo’s zoals wij kijken met toenemende verbazing naar de evolutie van de wereldconjunctuurbarometers. Zowel in de VS als op het oude continent kunnen de (vooruitlopende) economische indicatoren hun enthousiasme over wat er in het verschiet ligt nauwelijks bedwingen, wat zich vertaalt in een veelzeggende verticale opsprong. Enkel de Chinese economie vertoont voorlopig nog een zeer lome reactie. Deze stevige lentekriebels beperken zich overigens niet alleen tot de industriële component van de Europese en Amerikaanse economie. Ook de vooruitzichten voor de dienstensectoren veren bijzonder krachtig op. Wanneer we de indicatoren voor de Amerikaanse diensten- en industriële sectoren combineren, leidt dit tot een nooit eerder geziene, welhaast spectaculaire prognose. Too good to be true? Of dit extreem positieve verwachtingspatroon zich ook in de werkelijkheid kan realiseren, is vooral afhankelijk van de effectiviteit van de vaccins bij het terugdringen van de pandemie. Verwacht van ons hieromtrent geen aandoenlijke naïviteit. In de landen met een hoge vaccinatiegraad is er weliswaar een duidelijke afname van de versnelling van de besmettingen, maar het totale aantal blijft toch (licht) toenemen. Geen overmoed dus, zelfs niet in Israël. De inentingen werden in het Bijbelse land bewonderenswaardig snel en op grote schaal uitgerold, maar er is nu enkel nog sprake van een stabilisatie van de besmettingsgraad. Weliswaar na eerst een stevige klap toegediend te hebben aan het virus. Maar dat geeft zich zomaar niet gewonnen.  Lees meer…

Ondanks de wirwar aan economische data en het moeras van dagelijkse koersbewegingen, steken we onvervaard van wal om het toekomstige pad van aandelenkoersen en rentevoeten uit te stippelen. Gezegend met een paar flinke zeemansbenen vrezen we de woelige baren van de financiële markten niet. We dienen echter voorafgaandelijk een korte dienstmededeling in te lassen: De cursus over ‘omgaan met teleurstellingen’ is helaas wederom uitgesteld. Een dooddoener (*1)  natuurlijk, maar helaas in al zijn cynisme van concrete toepassing op de huidige context. Op de financiële markten, maar zeker ook op gezondheidsvlak vielen er in de afgelopen dagen grotendeels enkel ontgoochelingen te rapen. Het virus geeft zich alleszins nog niet gewonnen. Integendeel, de situatie vereist eerder verstrengde maatregelen dan de verhoopte versoepeling. Enkel de vaccins, in combinatie met een toenemende groepsimmuniteit en zeker ook de komende zomerwarmte, kunnen ons uit deze situatie redden: Van eerstgenoemde mag je de meest doortastende impact verwachten maar de vaccinaties komen moeilijker uit de startblokken dan vooropgesteld. Van laatstgenoemde kan pas een decisief effect worden verwacht in het najaar van 2021. Tenminste, indien men aan de verleiding en de druk kan weerstaan om tijdens de zomermaanden massa-evenementen te laten plaatsvinden. Hoopgevend is alleszins dat Israël er intussen wel in geslaagd is om het aantal slachtoffers en besmettingen op significante wijze terug te dringen, gelet op de indrukwekkende inspanningen om zijn bevolking via vaccinatie te beschermen. Intussen is België zijn leidersplaats als onbetwiste kampioen van het aantal fataliteiten dan toch kwijtgespeeld. Gerelateerd aan zijn bevolkingsaantal staat Tsjechië nu afgetekend aan de leiding. Nochtans gaf dat land mij altijd een netjes opgeruimde indruk en leken de inwoners zeer gedisciplineerd. Houden ze misschien gewoon beter hun statistieken bij? Lees meer…

Het laat zich gemakkelijk raden waarom de immer volgzame generaal het deze keer wel aandurfde om het niet mis te verstane bevel van zijn onbetwiste leider te negeren. De hele zaak was toch al zo goed als verloren, zodat Von Choltitz de kans greep om zich te profileren als redder van Parijs. Hij hoopte hierdoor een aflaat te verkrijgen voor zijn weerzinwekkende misdaden aan het oostfront (*1). De torpedokoppen die op alle iconische plaatsen van de Lichtstad waren gericht, bleven ongebruikt en de beruchte vraag van de Führer of Parijs in brand stond, bleef onbeantwoord (*2). Toch wegen de onzekerheid en de vrees voor een escalatie zwaar op de financiële markten. We kunnen ons immers moeilijk voorstellen dat de gewelddadige meute die het gebouw binnendrong dat symbool staat voor de Amerikaanse democratische waarden, het hierbij zal laten. Het gemak waarmee de opgejutte betogers het best bewaakte stukje vastgoed van de VS konden innemen, verbaasde vriend en vijand. De president misschien nog het meest? Ondanks het heldhaftige verzet van enkele veiligheidsagenten leek het wel op een open monumentendag. Het tragische verlies aan mensenlevens dat hiermee gepaard ging, zal de indringers op dat moment ontgaan zijn. Mits een beetje betere organisatie hadden de Trump sympathisanten het Capitool gemakkelijk effectief kunnen overnemen. Maar wat vang je er dan mee aan? Je schiet hier niets mee op. In ieder geval heeft Trump hiermee vooral zichzelf onherstelbare schade toegebracht. Dat hij met zijn verkiezingsnederlaag moeilijk kan omgaan, is één zaak. Dat hij sympathisanten vraagt om hun steun openlijk te betuigen is in die context zelfs enigszins begrijpelijk (niet te verwarren met: goed te praten). De daaropvolgende ontaarding in geweld is verwerpelijk, maar dat is bij vorige betogingen van zijn tegenstanders helaas ook voorgekomen. De geladen symboliek om precies het thuis van de democratie binnen te trekken, maakt hem echter politiek zeer kwetsbaar. Met de nieuwe impeachment procedure die nu wordt opgestart, zal Trump de annalen ingaan als de eerste president tegen wie tweemaal een afzettingsprocedure werd opgestart. Deze keer overigens met een redelijke kans op succes omdat Trump hierdoor kan verhinderd worden om zich binnen een paar jaar opnieuw verkiesbaar te stellen. Zowel Democraten als een groeiend deel van de Republikeinse partijleden huiveren immers bij deze gedachte. Napoleon die terugkeert van Elba … Lees meer…

Ieder jaar houdt wel zijn onaangename verrassing in petto maar wat 2020 voor ons te bieden had, sloeg iedereen met verstomming door ons een met een pandemie te confronteren, die in deze intensiteit in een eeuw niet meer was waargenomen. Het hallucinante aantal slachtoffers verwacht je in deze orde van grootte alleen tijdens oorlogsjaren. De vrees dat de gezondheidsinfrastructuur over onvoldoende capaciteit zou beschikken om het hoofd te bieden aan een epidemie van dergelijke omvang, bleek tot nu toe (nog) niet terecht maar de overheden zagen zich toch verplicht tot het nemen van verregaande maatregelen om de verdere verspreiding een halt toe te roepen en een implosie van de gezondheidszorg te voorkomen. Voor de eerste golf van de pandemie konden de opgelegde maatschappelijke restricties, met diepgravende impact op het economische en sociale leven, op het nodige maatschappelijke begrip rekenen. Bij de algemeen verwachte tweede golf, na de onvermijdelijke heropeningen van de scholen in september, bleek echter snel dat de reproductiecapaciteit van het virus zelfs nog was toegenomen, zodat er meer kritische bemerkingen op de overheidsaanpak kwamen.  Lees meer…

De focus van de media lag in de voorbije weken vooral op de Amerikaanse verkiezingen. In toorn ontstoken door het feit dat de schijnwerpers tijdelijk niet op hem gericht waren, eist het eergierige coronavirus nu terug alle aandacht voor zich op en koelt het zijn wraak met een schrikbarende ontwikkeling van het aantal besmettingen en slachtoffers. De electorale veldslag in de VS heeft echter zijn uiteindelijk beslag nog niet gekregen. Enerzijds door het koppige gedrag van de huidige inwoner van het Witte Huis. De betrokkene kan het duidelijk niet verkroppen dat hij binnenkort elders onderdak zal moeten vinden, ondanks een historisch hoog aantal voorkeurstemmen. Zijn wrok zal intussen nog aangewakkerd zijn door de aankondigingen van het succes van de vaccins, vlak na de verkiezingen. De voorspellingen van Trump hieromtrent werden vooraf nog als totaal ongeloofwaardig afgedaan door zijn politieke tegenstanders maar hadden de politieke weegschaal naar de andere kant kunnen doen uitslaan. De transitieperiode van de zittende naar de verkozen president eindigt pas in de derde week van januari en duurt hoe dan ook veel te lang. Met een dergelijk – naar eigen bevinden – verongelijkte, maar nog steeds (al)machtige figuur in het Witte Huis, is het intussen oppassen geblazen voor abrupte bewegingen op het geopolitieke front. Tijdens de toenmalige impeachment periode werden de sleutels van het koffertje met de nucleaire codes voorzichtigheidshalve van Nixon afgepakt … Anderzijds zijn de verkiezingsresultaten nog niet volledig, omdat er in januari nog enkele run-offs tussen kandidaten van beide partijen op het getouw staan, die zullen beslissen naar welke kant de nipte meerderheid in de senaat zal overhellen.  Lees meer…

Althans volgens Jay Powell, dienstdoend voorzitter van de Amerikaanse Centrale Bank. Hij sluit zich met dit standpunt aan bij een selecte groep die koppig volhoudt dat de vermeende ronde vorm van onze planeet slechts een onderdeel is van één grote complottheorie. Zijn dwangmatige neiging tot het opzoeken van simplistische regeltjes teisterde de financiële markten al in 2015, toen hij nog als tweede viool mocht optreden naast de toenmalige Fed-baas, Ben Bernanke. Zijn visie was dat de balans van de Federal Reserve via een vaste mechanische regel moest worden gestuurd – of in mensentaal uitgedrukt: wat de economische omstandigheden ook mogen zijn, we blijven steeds dezelfde richting aanhouden. Wat de evidentie ook moge zijn, de aarde is plat. Dit leidde destijds tot onnodige rentestijgingen en drukte de markten in een sombere stemming. Maar als je dacht dat betrokkene toen zijn les had geleerd, dan hebt u het bij het verkeerde eind. Hij wist de financiële markten in diepe wanhoop te dompelen door deze (absurde) stelling in 2018 opnieuw te herhalen en – om zich te verzekeren van maximale schade – zelfs stijgingen van de beleidsrente in het vooruitzicht te stellen, terwijl alle economische indicatoren nadrukkelijk wezen op de noodzaak van het omgekeerde. Wie intussen op ’s mans bekering – of beter nog: op enige flexibiliteit – had gerekend, komt dezer dagen helaas opnieuw bedrogen uit. In zijn meest recente toespraak, na het FOMC(1) van 16 september, reduceert hij het monetaire beleid opnieuw tot de toepassing van een simplistisch regeltje: de beleidsrente blijft nog 3 jaar op 0 %. De wereld is een vlakke schijf.  Lees meer…

Dat doen we vanzelfsprekend ook niet. Maar toegegeven: de verleiding was groot om in euforie te vervallen, gelet op de winstgevende accenten die we al geruime tijd leggen in technologiewaarden, die in augustus met een zelden geziene verschroeiende versnelling iedereen het nakijken hadden gegeven. Het arsenaal aan Bijbels geïnspireerde waarschuwingen voor de mogelijke gevolgen van hoogmoed is ons echter geenszins vreemd. De technologiereuzen kenden een ongezien lange zomer, maar werden tijdens de eerste dagen van september op een reeks stevige onweersbuien getrakteerd. Een terugslag, welswaar relatief beperkt in omvang en wellicht ook in tijd, was onvermijdelijk. Maar een dergelijke ommekeer is onmogelijk te timen omdat de trigger die een dergelijke beweging in gang trekt onvoorspelbaar is. In dit geval zorgden, vreemd genoeg, de relatief gunstige conjunctuurcijfers in de VS en de stroom aan optimistisch nieuws over de nakende beschikbaarheid van een efficiënt vaccin, voor flink wat averij op de technologiebeurzen. De schade bleef echter zeer beperkt op andere onderdelen van de wereldmarkten. De koersontwikkeling van de technologiewaarden brengt onvermijdelijk de beelden in herinnering van de scherpe terugval bij de aanvang van dit millennium, toen de technologiezeepbel implodeerde onder het gewicht van zijn hooggespannen verwachtingen. De vergelijking met de situatie in 2000 leert ons echter snel dat de waarderingen in de aanloop van het tranendal op de NASDAQ fundamenteel afwijken van de huidige waardering. In 2000 werden aandelen nog zonder al te veel nuance tot op een ijle hoogte gekatapulteerd door de panische vrees bij beleggers om de gouden bergen te missen die de dot com revolutie in het vooruitzicht stelde. De recente evolutie is echter niet gekenmerkt door dergelijke speculatie, op enkele uitzonderingen na. Integendeel, de technologiewaarden stegen omdat ze de beste kans boden op substantiële en tastbare winsten en tegelijk anticipeerden op wat, hoe dan ook, komen zou: radicale digitalisering, automatisering en robotisering.  Lees meer…

Als crisissen inderdaad opportuniteiten zijn, dan vormt dit historische jaar hiervan wellicht de kwintessens. Enerzijds leidde het coronavirus, en vooral de extreme maatregelen om de verspreiding ervan tegen te gaan, tot de diepste economische terugval in bijna een eeuw. Anderzijds stegen belangrijke beursindices als de Amerikaanse NASDAQ en de Chinese CSI 300 tot een recordpeil, na een klim van respectievelijk 24 % en 12 % sedert het begin van 2020. In hun opwaartse bewegingen worden deze technologie-indices zelfs nog voorbijgesneld door de NYSE FANG en de CHINEXT, met reuzensprongen van 70 % en 42 %. (Telkens in uitgedrukt in euro). De laatstgenoemde indices bevatten bedrijven die zich reeds lang voor de pandemie uitbrak positioneerden voor een economische toekomst, gedomineerd door een verregaande digitalisering en automatisering. De uitbraak van het virus – en de onthutsende machteloosheid van de mensheid tegen een dergelijke vijand – heeft van de verdere digitalisering en automatisering de absolute prioriteit gemaakt in alle aspecten van de economie en de evolutie in deze richting met een decennium versneld. Het competitieve voordeel van digitalisering behoeft geen verder betoog maar dit moet gepaard gaan met verregaande inspanningen op het vlak van cyberveiligheid.  Lees meer…

Ook de meest verguisde theorieën komen soms tot hun recht. Dat geldt zeker ook voor deze van de aquatische aap. De hypothese houdt in dat voorlopers van de huidige mens door sterkere concurrerende apensoorten naar de armtierige kustzones werden verdreven. Hierdoor ontstonden echter ook evolutionaire voordelen. Deze mensaap ging rechtop lopen (dat is handiger wanneer je door het water moet waden), verloor geleidelijk zijn vacht (veiliger voor parasieten en praktischer bij het zwemmen) en nuttigde disproportioneel veel vis, wat het verstand aanscherpt…  Geen ernstig antropoloog die hier rekening mee houdt, maar ons – eens onwrikbare – geloof in de wetenschap heeft tijdens de coronacrisis een flinke knauw gekregen. De vrijgekomen ruimte laat zich gemakkelijk opvullen. De kust-aaptheorie verklaart alleszins wel het mannetjesputtergedrag aan onze volgelopen stranden. Genetisch diep ingewortelde reactiepatronen, na de vroegere strijd voor een vrij plaatsje in het zand, dat snel omslaat in agressie. We kunnen hier maar beter gewend aan worden. Een sterke versoepeling van de reis beperkende maatregelen kan pas verwacht worden na de ontwikkeling van een afdoend vaccin dat op zeer brede schaal beschikbaar moet zijn. Tot dat onbepaalde moment in de toekomst zal iedere liberalisering van de opgelegde restricties een opstoot van het aantal infecties veroorzaken, wat gepaard zal gaan met toenemende onrust en het terugschroeven van de toegestane vrijheden. Telkens met de nodige ontgoocheling en (beperkte) beurscorrecties. De focus op reisrestricties is terecht. Hiermee kan de correlatiegraad afnemen, een gegeven dat we erg goed kennen uit het financiële debacle van 2008. Maatregelen die zich hierop toeleggen, kunnen de verdere verspreiding van epidemieën (en financiële crisissen) succesrijk afremmen. Net zoals een financiële systeemcrisis deint een pandemie immers uit volgens een vast patroon.  Lees meer…

Na de abrupte implosie van hun afzetmarkt zien wanhopige Franse wijnboeren zich verplicht om hun vroeger zo gegeerde product massaal om te zetten in desinfecterende gels. De leden van de trotse kleermakersgilde van New York zal u echter niet horen klagen. In de afgelopen maanden kon hun sector, vroeger nog wegkwijnend onder de moordende concurrentie van de confectiehandel, immers een onverhoopte omzetstijging van 80 % voorleggen. Een toename die vooral wordt gedreven door een overrompelende vraag naar retouches. Naar de reden voor deze verbazende trendbreuk hoef je niet eens zo ver te zoeken. Het is immers in de VS nog steeds de veiligste optie om je dag op de sofa door te brengen, met één of andere Netflix-serie op de beeldbuis. Het gevolg hiervan is evenwel dat na verloop van tijd broeksbanden en jassen aanzienlijk moeten worden verbreed en jurken dienen te worden voorzien op (minstens) een maatje meer. We kunnen hier een aardig woordje over meespreken, zeker wanneer het over de recente verdikte staart van kansverdelingen gaat. Dit is een gekend statistisch fenomeen, waarmee wordt aangegeven dat de kans op extreme (helaas meestal negatieve) waarnemingen groter is dan voorzien in de normaalverdeling. Deze laatste houdt ons een idyllisch beeld voor van perfecte symmetrie en beperkte kansen op rampspoed en zware averij. Helaas moet dit plaatje geregeld worden bijgesteld –zeker bij financiële toepassingen.  Lees meer…