De bekende autoriteit op het gebied van compliance en integriteit, hoogleraar Sylvie Bleker-van Eyk aan de Vrije Universiteit in Amsterdam sprak in het kort even met Michel Klompmaker over enkele integriteitsissues. Sylvie is als programmadirecteur verantwoordelijk voor de inhoud van de postdoctorale opleiding compliance en integriteit en tevens kerndocent van de module Mens en Menselijk Gedrag. Zij stelt dat het eigenlijk belachelijk is dat er een Huis voor Klokkenluiders nodig is in dit land.

Op 1 december jongstleden had Caroline Raat een gesprek over netwerkcorruptie met één van de keynotes, te weten Willeke Slingerland, lector weerbare democratie aan de Saxion Hogeschool. Zij sprak tijdens haar keynote over netwerkcorruptie, zoals bekend een veel voorkomend verschijnsel in Nederland. In het gesprek met Caroline ging het over het voorkomen van de ontaarding van netwerken en wat zoal de kenmerken zijn van die foute netwerken.

Het Behavioral Risk Congres, gisteren in Amsterdam bij EY zit er weer op. De drie keynotes An Gaiser, Hester Bais en Willeke Slingerland kregen in het auditorium alle aandacht die zij verdienden en mochten elk vanuit hun eigen invalshoek het begrip integriteit duiden. An Gaiser sprak daarbij over de non-verbale component als nieuwe dimensie bij integriteits- en gedragsonderzoek. Hester Bais ging diep in op het gebrek aan integriteit in de Financial Services Industry, waarbij zij net als in haar boek getiteld Wordt Bank Scenario man een paard noemde. Als derde keynote nam Willeke Slingerland ons mee in de subtiele wereld van netwerkcorruptie in Nederland. Soms was het muisstil en werd er zeer aandachtig geluisterd naar wat zij zeiden. Na de drie keynotes kon men kiezen uit drie verschillenden break out sessies, letterlijk en figuurlijk op niveau, want daarvoor moesten we naar de 21ste verdieping. Het afsluitende Grote Integriteitsdebat met inleiding van Wilbert Tomesen onder leiding van dagvoorzitter Michael van Woerden vond plaats met de 5 experts Sylvie Bleker, Therus de Villeneuve, Marion Weitering, Michel Grummel en Caroline Raat. Binnenkort zullen de verslagen en video opnames van Risk & Compliance TV op de website verschijnen.

Wilbert Tomesen

Wetgeving die de positie van melders van misstanden en het meldklimaat in Nederland versterkt is van groot belang. Die wetgeving moet helder en uitvoerbaar zijn en kunnen worden gehandhaafd. Door de EU-richtlijn inzake de bescherming van personen die inbreuken melden op het Unierecht (EU-richtlijn) wordt de Wet Huis voor klokkenluiders (WHvk) op dit moment gewijzigd in de Wet bescherming klokkenluiders (Wbk). De Wbk is, ten opzichte van de WHvK, op sommige punten zeker een stap in de goede richting. Door de uitbreiding van de groep beschermden, bijvoorbeeld, of door meer verplichtingen voor werkgevers, door omkering van de bewijslast in rechtszaken, het verbod op zwijgbedingen en opname in de wet van de preventie taak van het Huis. Maar het is niet niets wat de nieuwe wet mist: over naleving en handhaving is nauwelijks iets geregeld en in de langverbeide daadwerkelijke steun voor melders van misstanden wordt niet voorzien. De integriteitsbevorderende (preventie) werkzaamheden van het Huis komen er bovendien in de conceptwet bekaaid van af. Het Huis is bij uitstek uitvoerder van de WHvk en straks van de Wbk, de wet die moet bijdragen aan de bescherming van personen die (namens en voor de samenleving) misstanden melden. Er zijn effectieve instrumenten nodig om de doelstellingen van de wet te realiseren en de verplichtingen uit de wet, zo nodig, af te dwingen. Die doelstellingen en die verplichtingen zijn immers belangrijk – zó belangrijk, dat ze in een wet worden vastgelegd – en kunnen niet vrijblijvend zijn. 
Lees meer…

Lode De Waele

Over de drijfveren van integriteit is ondertussen steeds meer bekend. Zeer vaak focust onderzoek echter op het analyseren van bepaalde persoonlijkheidsfactoren die maken of bepaalde personen meer, dan wel minder integriteit vertonen in fraudegevoelige situaties. Over de impact van de context waarin organisaties werkzaam zijn, is echter minder bekend. Nochtans is dit belangrijk, want een beter inzicht in de achterliggende drijfveren van integriteit maakt een meer doelgericht integriteitsbeleid mogelijk. Doordat de doelstellingen van private en publieke organisaties onderling vaak zeer sterk verschillen, net als de administratieve cultuur waarin ze actief zijn, is het aanneembaar dat de context waarbinnen organisaties actief zijn, ook effect heeft op de integriteit van medewerkers. Lees meer…

Michel Klompmaker

Op 24 oktober jongstleden is aangifte gedaan bij het College van Procureurs-Generaal tegen de heren Theo Bovens en Leon Frissen  door mevrouw Yvonne Valten, lid van Transparency International. We spraken met haar in Maastricht over haar aangifte, verzonden naar de voorzitter Mr. G.W. van der Burg van het College van procureurs-generaal. Zij heeft deze aangifte gedaan als burger, als ooggetuige, als direct betrokkene en als toeschouwer van diverse grote financiële casu quo vastgoedschandalen en misbruik met overheidsgelden. Mevrouw Valten stelt dat er sprake was van een malafide, maffia-achtige bestuurscultuur, ambtsmisbruik, ambtelijke casu quo bestuurlijke corruptie, bedrog, fraude, omkoping, vriendjespolitiek en belangenverstrengeling. Praktijken die blijkbaar binnen deze kringen tot de gewoonste zaak van de wereld behoren, aldus Valten. Heel concreet gaat het om het  ‘witwassen’ met gemeenschapsgelden van de malversaties gepleegd door Theo Bovens als voorzitter van het Limburgs Symfonie Orkest en zijn bestuurlijke partners in crime, waaronder zijn partijgenoot de heer Leon Frissen die ten tijde van zijn voorzitterschap destijds gouverneur van de provincie Limburg was. Opmerkelijk detail, de heer Theo Bovens is nu de CDA lijsttrekker geworden voor de Eerste Kamerverkiezingen van komend jaar. Lees meer…

Michael van Woerden

Hoe integriteit te beschermen en zo het vertrouwen van stakeholders (terug) te winnen houdt de gemoederen al vele jaren bezig. Het is een terugkerend thema geweest in voorgaande edities van de Behavioral Risk Congressen waaraan ik goede herinneringen bewaar. Bijna tien jaar geleden sprak professor Arnold Heertje (de onbetwiste nestor van de economische wetenschap in Nederland) wijze woorden in de bundel ‘Ondernemen zonder corruptie’ (Kluwer, 2013) dat wij tijdens een eerder Behavioral Risk Congres hebben gelanceerd. Heertje bleef tot op hoge leeftijd ageren tegen in zijn ogen falend overheidsbeleid. De economie moest volgen hem gaan over wat écht van waarde is, ook als dit moeilijk in geld kan worden uitgedrukt zoals natuur, leefbaarheid en welzijn van ons allen. “Mechanism design biedt een alternatief voor de heilloze weg die de Nederlandse samenleving is ingeslagen, gekenmerkt door verstikkende regelgeving, dehumanisering van transacties, intolerant gedrag in de sfeer van handhaving en meestal falend toezicht”, betoogde Heertje. Het is nog steeds actueel. ”Het gaat er niet om of je integer bent, het gaat erom dat je de schijn weet op te houden”, vond hij ook.
Lees meer…

Op 9 november 2022 is vonnis gewezen door de Rechtbank Den Haag over de zaak die aangespannen werd door mevrouw Anne-Wil Duthler en enkele ondernemingen waarbij zij betrokken is tegen de VVD-fractie. Het geschil ging over het uit de VVD-fractie zetten van haar als Eerste Kamerlid. Volgens de Rechtbank is de beslissing om een lid uit een fractie van de VVD te zetten een politieke besluit en dat speelt zich af in een autonome politieke sfeer, waarbij voor rechterlijk ingrijpen geen plaats is. De vorderingen van eiseressen dat gedaagden ook los van de voornoemde beslissing onrechtmatig jegens eiseressen hebben gehandeld en schadeplichtig zijn worden afgewezen. Al eerder, op 25 april 2019, werd door de Voorzieningenrechter in Amsterdam in het nadeel van mevrouw Duthler en de aan gelieerde ondernemingen geoordeeld, toen zij een Kort Geding aanspande tegen Quote, naar aanleiding van een artikel in dat maandblad over de verbanden tussen haar als politica en haar verschillende ondernemingen gevestigd in het deftige Statenkwartier in Den Haag, of in dit geval beter ’s Gravenhage. Hieronder is het vonnis gepubliceerd en u kunt natuurlijk zelf de namen invullen van de betrokken, alom bekende politici van de VVD.

Lees meer…

Jacques Jetten

Uit recent onderzoek is gebleken dat treinen niet op tijd rijden, maar op rails. Die constatering heeft grote invloed op ons denken over het vervoer per spoor. Er wordt flink gemopperd op de Spoorwegen, die nog lang niet over de coronadip heen zijn. Nog maar 80% van de treinreizigers van 2019 is terug, vooral omdat thuiswerken voor veel mensen een betere oplossing is gebleven. Per 1 januari 2023 worden de kaartjes 5,5 % duurder en voor eersteklas reizigers is dat zelfs 7,4 %. Minder comfort voor meer geld, het moet niet nog gekker worden. Er vallen namelijk heel wat treinen uit de dienstregeling of ze zijn aanzienlijk korter. Dat heeft tot gevolg dat de treinen stampvol zijn en je vaker genoegen moet nemen met een staanplaats. Zelfs de plee is constant bezet. Dat treinen vaak korter zijn, komt omdat er te weinig conducteurs beschikbaar zijn en veiligheidsregels bepalen dat er op een langere trein twee conducteurs moeten zitten. Dat willen ze nu opvangen met de inzet van kantoorpersoneel op de trein, maar het is sterk de vraag of dat gaat lukken. Kantoorpersoneel werkt meestal van 9 tot 5 en niet in de weekenden. Niet elke klerk zal daarvan vrijwillig willen afzien. Bovendien missen ze in de trein de koffieautomaat en moeten ze een strak NS-uniform dragen. Tja en dan die fluit…
Lees meer…

Lise Alm

In 2018 werd de Non-Financial Reporting Directive (NFRD) van de Europese Unie van kracht. Deze richtlijn schrijft voor dat bedrijven ook niet-financiële informatie in hun jaarverslagen moeten opnemen, zoals informatie over hun klimaatbeschermende maatregelen. Nu komt de EU met een concept voor een nieuwe richtlijn in de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Het voorstel is om deze richtlijn al in het boekjaar 2024 van kracht te laten gaan. Dit houdt in dat de eerste rapportage op basis van de CSRD op 1 januari 2025 plaatsvindt. In dit artikel gaan we in op de veranderingen die de nieuwe richtlijn met zich meebrengt, de belangrijkste dingen die je over de CSRD moet weten en wat die voor je organisatie betekenen. Waarom werkt de EU de huidige richtlijn bij?
Lees meer…