Public values. De vraag waarmee ik de vorige blog afsloot was: public values? En benchmarks hiervoor? Zou het kunnen? Wat zijn ‘public values’? Wat onze Nederlandse waarden zijn, is niet zo simpel te beantwoorden. ‘De’ Nederlander bestaat niet, vond Maxima. ‘De’ Nederlandse waarden bestaan in die logica natuurlijk ook niet. Hoe zit het dan met ‘de’ waarden die gelden – misschien wel: zouden moeten gelden – voor onze publieke zaak? Neem als voorbeeld de gedragsnormering voor bestuurder en toezichthouder in de zorg. Het is de kern van de nieuwe Governance Code Zorg die op 1 januari 2017 van kracht werd en waarin zeven principes van goed bestuur centraal staan. De nieuwe code is een afspiegeling van de veranderde visie in de maatschappij op goed bestuur en professioneel toezicht. Het zijn ongetwijfeld “public values”, maar wat schieten we daarmee op? Kunnen  we het begrip operationaliseren? Helpt het ons verder? Als we praten over waarden, dan praten we over ankerpunten in ons ethisch denken, dus in de moraliteit waarmee we rationele afwegingen maken en in de legitimiteit waarmee we ons bestaan afbakenen. We ‘verdingelijken’ daarmee iets dat zich in de wereld van de niet-dingen afspeelt: onze gedachtewereld. Je kunt dus alleen maar tot zulke ankerpunten komen in de dialoog over die gedachten. Hoe vrijer de dialoog, hoe zuiverder de ankerpunten kunnen worden vastgesteld. Maar hoe kom je dan tot ‘public values’? Lees meer…

Een journalist kreeg destijds de zeldzame kans voor een interview met J. Pierpont Morgan, een beursmagnaat, kettingroker en kunstverzamelaar die in 1895 quasi op eigen houtje het Amerikaanse financiële systeem van de ondergang redde (hetgeen hij nog eens dunnetjes wist over te doen in 1907) en had dan meteen ook een indringende vraag voor hem klaar. Wat denkt u dat de aandelenmarkten morgen zullen doen? Van onder de brede snor die de aandacht van zijn immer pimpelpaarse neus moest afleiden, snauwde onze protagonist de journalist zijn korte antwoord toe: It will fluctuate. Met de nadruk op het derde woord. Dit is het enig mogelijke correcte antwoord, wat meteen ook het diepere inzicht in de beursmechanica van deze doortastende zakenbankier typeerde. Na de recente beursrally waarvan de financiële markten sinds de Republikeinse verkiezingsoverwinning in november 2016 hebben mogen genieten, wordt de bovengestelde vraag niet eens meer gesteld, maar wordt het antwoord direct en zonder al te veel nuancering meegegeven door chagrijnige waarnemers die de stijgingen voor de zoveelste keer gemist hebben: de beurzen staan op instorten … Vlieglessen van een slang. Lees meer…

In de aanloop naar het RiskCongresPublicValues (zie www.riskcongrespublicvalues.nl) verschijnt een drietal blogs waarvan dit de eerste is. Natuurlijk staat het begrip risico centraal en de vraag: hoe krijgen we zicht op wat we niet zien?  Om scherpte aan te brengen, kies ik er bewust voor om vanuit een ´marktperspectief’ te redeneren, omdat ik van mening ben dat de publieke sector nu veel kan leren van de private sector als het om risicodenken gaat: het risicodenken gaat ‘om’, omdat het niet anders kan, omdat het overleven van organisaties daarvan afhangt. Sinds Nassim Taleb met zijn black swan is het begrip fragiliteit een soort achterliggende grootheid in de discussies over de inrichting van de risicomanagement functie. Fragiliteit is een woord dat de kwetsbaarheid van een volwassen en volledig functionerend sociaal, menselijk systeem beschrijft. Het concept fragiliteit is van toepassing op organisaties die een fundamentele overlevingsstrijd voeren in zich razendsnel ontwikkelende markten. Alle organisaties hebben last van disrupties, ze maken allemaal deel uit van deze stroomversnelling. Weinig organisaties slagen erin zichzelf (steeds opnieuw) heruit te vinden. Dat dit heruitvinden nodig is, bewijst de geschiedenis. Niet aanpassen betekent irrelevant worden. Dat is een natuurlijk proces.  Lees meer…