Afgelopen jaren probeerden sommige regeringen regelmatig om onwelgevallige internet informatie te blokkeren. Bij de corona uitbraak bij Wuhan en het sluiten van Wikipedia in Turkije bleek dat niet muteerbare, decentrale opslag van files een uitweg bood om deze centraal geblokkeerde files toch te kunnen vinden. Het nieuwe web3 internet heeft deze decentrale vorm van content adresseerbare opslag in snel tempo omarmt onder andere met IPFS dat staat voor InterPlanetary File System. Content geadresseerde files werden eind jaren zestig ontwikkeld door ICL en gebruikt voor het zoeken in telefoongidsen. De Vlamingen Paul Carpentier en Jan van Riel bedachten de term CAS, toen ze eind jaren negentig werkten bij het Belgische bedrijf FilePool in Wavre dat in 2001 werd overgenomen door EMC Corporation. Een jaar later werd de Centera uitgebracht, de eerste professionele CAS-toepassing. Qua timing een perfecte stap, omdat in datzelfde jaar de nieuwe Sarbanes-Oxley Act langdurige en onmuteerbare opslag van financiële documenten eiste. Als ware een voorloper van de blockchain: een dataset met een op content gebaseerde hashcode en datastamp, die lokaal en onmuteerbaar in een keten van files is opgeslagen. Lees meer…

“Op geen enkel huishoudelijk gebied is in den laatsten tijd zooveel vooruitgang bespeurd als op het gebied der kunstverlichting in huis. Het is nog niet veel meer dan een halve eeuw geleden dat petroleumlicht als wonder beschouwd werd en nu is het al op zoovele plaatsen vervangen door gas- en electrisch licht”, aldus rooms-katholiek priester F. Breidfeldt in 1922 bij de vierde en geheel door nonnen bijgewerkte druk van zijn handboek voor moeder en dochter. Honderd jaar geleden dus. Elektrisch licht was veiliger en schoner dan het open vuur en de walmende vlammen en vroeg veel minder arbeid voor productie en onderhoud. Ook verbruikte gaslicht nogal wat zuurstof dat bij kinderrijke gezinnen de gezondheid ook niet ten goede kwam. Licht was belangrijk voor de veiligheid ’s nachts, dat in eerste instantie gebeurde met kaarsen. Een leuk verhaal over de geschiedenis van straatverlichting. In Amsterdam werd in 1544 de eerste openbare kaarslantaarn aangestoken. Vervanging van die dure kaarsen, fakkels en olielampen door gaslicht, was de reden dat gasverlichting begin negentiende eeuw snel en breed werd aangelegd. De eerste openbare gasverlichting ontstond begin 1800 in Londen en was mogelijk door een gasnetwerk dat stadsgas distribueerde. Stadsgas, gemaakt uit kolen, ook wel ‘lichtgas’ genoemd, werd in lokale gasfabrieken geproduceerd. Onze gas infrastructuur is ontstaan voor verlichting en veiligheid, niet voor verwarming; daar was hout en kolen voor. Door de schaarste van kolen in de eerste wereldoorlog, werd stadsgas duurder en kwam elektriciteit in aanmerking om als energiedrager deze veiligheidsfunctie over te nemen. Onze elektriciteitsinfrastructuur is dus om dezelfde reden ontstaan als onze gas infrastructuur: licht in de nacht om veiligheid te vergroten. Ook de burger ging deze primair publieke lichtbron gebruiken. Eerst stadsgas in woningen om de kaarsen en petroleumlampen te vervangen en later elektriciteit voor elektrisch licht. Ik kan mij herinneren dat bij mijn opa nog werkende gaslantaarns, met de bekende tere gaskousjes, aan de muur hingen. Lees meer…

Generatie Alpha klinkt als een nieuw begin. Volgens Wikepedia het cohort kinderen dat generatie Z opvolgt, afsluiters van een vorig tijdperk. Alpha, eerste borelingen van de 21ste eeuw en kinderen van millennials. Bekend als generatie Y – geboren tussen 1980 en 1996 – en op hun beurt weer kinderen van babyboomers. Zo volgen generaties elkaar nu eenmaal op. Elk met hun generatie ouders, hun bijzondere tijd van volwassen worden en – dus – hun manier hoe ze tegen het verdere leven aankijken. Over generatie-opvolging en de logica erachter is veel geschreven. Naast ‘the Fourth Turning’ waar ik laatst al over schreef, volgen generaties elkaar al eeuwen lang op. Die regelmaat is leuk om te zien en te herkennen. Zoals ik al eerder zei: “de geschiedenis herhaalt zich nooit, maar rijmt altijd . . . “ Geschiedenis creëert generaties, generaties creëren geschiedenis. Historische gebeurtenissen die kinderen ervaren, vormen hen in hun kindertijd en jong volwassenheid. Ervaringen die hun hele generatie zullen kenmerken. Elke nieuwe generatie heeft andere jeugdervaringen en (dus) een andere kijk op het leven. Deze ervaringen uit hun jeugd bepalen hoe zij als volwassenen leven en geschiedenis zullen maken. Lees meer…

Op hoeveel digitale platformen bent u al aanwezig? Onder uw eigen naam of een pseudoniem? We ‘leven’ steeds meer digitaal: op sociale platformen, professionele of business platformen, bij discussiegroepen, op familie-apps en buurt-apps. Hoewel we fysiek steeds dezelfde persoon zijn, is onze rol of aanwezigheid op die verschillende platformen vaak anders. Zijn onze relaties met de mensen die we daar kennen, anders. Net als in de fysieke wereld gedraag u zich op elk digitaal platform ook anders. Wordt u om andere kwaliteiten geroemd en hebt u andere contacten en interesses. Digitaal hebben mensen reeds vele identiteiten, waar per identiteit straks ook een avatar aan gekoppeld wordt. De geanimeerde virtuele weergave van u als persoon in een 3D-wereld. Als een digitale tweeling van uzelf. In hoe meer digitale werelden we ons begeven, hoe vaker we daar als specifieke digitale tweeling aanwezig zijn. Soms ook onder een pseudoniem. Soms zelfs anoniem. Maar wel met een digitale presentatie van uzelf. En het vanzelfsprekende recht uw werkelijke identiteit te kunnen beschermen. Het is goed om eens na te denken hoe uw digitale tweeling of avatar er wel – of zeker niet! – uit zou kunnen zien. Want (de keuze van) uw avatar is daar (straks?) wel uw herkenbare identiteit, aanwezigheid en presentatie in die digitale wereld. Lees meer…

Soevereiniteit betekent zelfbeschikking. Een staat is soeverein als deze binnen zijn grondgebied het hoogste gezag voert. Het betekent autonoom, onafhankelijk, oppermachtig en onafhankelijk van een hoger gezag. Als individu hebben we recht op zelfbeschikking. Het recht op eigen keuzen en zelfstandigheid, zowel voor het individu als voor het collectief. Het is een element van persoonlijke vrijheid en daarmee een grondslag van de mensenrechten. Slechts af en toe hebben we de overheid nodig, namelijk als je identiteit ontstaat, verandert of eindigt. Hoe ontstaat identiteit? Bij je geboorte krijg je een identiteit via het geboortebewijs. Bij de gemeente waar je geboren bent, vragen je ouders een geboorteakte aan. Het formele bewijs dat je als mens bestaat en bent ingeschreven in de burgerlijke stand. De akte is eigendom van de gemeente en je krijgt hiervan een afschrift of uittreksel. Er is altijd een overheid nodig om een identiteit te krijgen, althans het bewijs dat je formeel bestaat inclusief registratie van wie je afstamt.  Lees meer…

In de jaren tachtig begon mijn persoonlijke digitale bestaan. Zakelijk was digitalisering al gaande met email en de eerste digitale persoonlijke files ontstonden op het mainframe of de Wang wordprocessor. Eind jaren tachtig een Apple werkstation en een ‘portable’ Compaq die je als flinke naaimachine mee naar huis kon nemen. Vervolgens de PC met PS2 en MS-DOS. WordPerfect als wordprocessor en Lotus 1-2-3 als eerste spreadsheet applicatie. Data opgeslagen op centrale systemen, cassettebandjes en later floppy disks. Mijn eerste files die ik nog in mijn bezit heb, stammen uit die begin jaren negentig. Enkele stapels floppydisks die gelukkig – toen als back up – nog leesbaar op CD’s zijn gebrand. Bestanden met datagroottes van tientallen tot honderden kilobytes. Het begin van mijn persoonlijke digitale historie. Begin jaren negentig kwam de eigen PC in huis, via een PC-privé project waar je ‘snipperdagen’ kon inruilen om die aanschaf te bekostigen. De tijden van World Online en Netscape. Met een persoonlijk email adres van HetNet van toen nog PTT Telecom. Een globaal hotmail adres van Microsoft, passend bij je eerste persoonlijke Microsoft Office met Word en Excel. Windows 95 als de revolutie waarmee je privé kon linken met het zakelijke Windows NT. Zakelijk en privé gingen langzaam parallel lopen en bestanden werden makkelijker uitwisselbaar. Lees meer…

De mens is een kwetsbaar dier, zoals Desmond Morris in zijn boek ‘de naakte aap’ beschreef. Maar die kwetsbaarheid pareert hij door zijn hoge intelligentie: het vermogen om zich met gereedschappen te beschermen. Deze slimme gereedschappen en gebouwde bescherming zijn het succes van het menselijke ras en mede daarom zijn we nog steeds een groeiende populatie op deze aarde. Dat succes levert gelijk ook uitdagingen op: er is slechts één planeet aarde. De mens moet zich steeds meer inspannen om zijn leefomgeving en het milieu te beschermen, opdat de mensheid uiteindelijk niet door uitputting en vervuiling van de aarde uitsterft. Dat schept twee belangrijke toekomstwaarden voor de mensheid: het vermogen om met die intelligentie steeds slimmere techniek en gereedschappen te blijven ontwikkelen om dat welzijn en die welvaart te kunnen garanderen. Maar gelijkertijd dat in zó een vorm te gieten dat zijn leefomgeving niet vervuilt en in stand blijft. Tenslotte die twee technische uitdagingen inbedden in vrede respecterende ecosystemen van mensen, culturen en volkeren. Lees meer…

Er wordt veel gesproken over kunstmatige intelligentie: systemen die zelf kunnen leren. Er is best wat verwarring over wat kunstmatige intelligentie feitelijk is. Niet alleen wat ‘kunstmatig‘ betekent, maar ook onder ‘intelligentie’ wordt niet door iedereen hetzelfde verstaan. Het Engelse ‘intelligence’ – waar het begrip artificial intelligence zijn oorsprong heeft – betekent allereerst het vermogen om te leren of te begrijpen of om te gaan met nieuwe of moeilijke situaties. Kennis toe te kunnen passen om de omgeving te manipuleren of om abstract te denken. Maar de tweede betekenis is informatie en nieuws. Een Intelligence Agency is een agentschap dat informatie verzameld, vaak gericht op informatie van een (mogelijke) vijand of een vijandig gebied. Tenslotte betekent ‘intelligence’ ook het vermogen om computerfuncties uit te voeren. Eigenlijk zit in alle smartphones al heel veel kunstmatige intelligentie. Vroeger spraken we over een kennissysteem, daar waar op één specifiek gebied veel kennis was samengebracht en die kennisverzameling gericht worden doorzocht. Ook zoekmachines zijn vormen van kunstmatige intelligentie. Omdat onze computercapaciteit toeneemt, neemt ook de kracht en dus potentie van zelflerende systemen toe. Zelflerende algoritmes die – bijvoorbeeld in neurale netwerken – op basis van statistische kansberekening voorspellingen doen. Het succes (achteraf) van die voorspelling is dan een maat of het ‘geleerde’ juist was of niet. Het is vergelijkbaar met het gebruiken van Big Data (verzameld uit het verleden) te vergelijken met actuele data door vooraf opgestelde algoritmes. Op basis van herkenbaarheid uit het verleden, wordt een ‘voorspelling’ gedaan. Lees meer…

Elke digitale transformatie stelt eisen aan de onderliggende data-architectuur om moderne technieken als Big Data analyse, Machine Learning en Kunstmatige Intelligentie mogelijk te maken. In een interessant artikel van McKinsey ‘Breaking through data-architecture gridlock to scale AI’ worden goede voorbeelden beschreven hoe organisaties sneller en makkelijker deze nieuwe data-architecturen kunnen ontwikkelen en implementeren. Om fundamenteel te moderniseren, is een heldere routekaart voor die data-architectuur nodig. Nog steeds kampen veel organisaties met data-architecturen die organisch zijn ontstaan vanuit vele verschillende applicaties. Datamodellen uit de tijd dat applicaties leidend waren en voor hun applicaties het gebruik van eigen ‘propriety’ datamodellen afdwongen. Intussen is wel helder dat in moderne informatie-huishoudingen data in principe open en transparant zal moeten zijn. Met uitzonderingen van specifieke, vaak transactie gerichte processen waar voor applicaties en systemen bijzondere en/of gesloten datamodellen nodig zijn. Deze paradigma verandering van applicatie centrische architecturen naar data centrische architecturen vraagt een andere mindset bij niet alleen de informatiedeskundigen, maar ook bij de leiding van die organisatie. Immers ‘data-denken’ is heel anders dan ‘applicatie-denken’. Applicatie-denken kunnen managers en procesverantwoordelijken redelijk makkelijk, omdat de applicatie vanuit een proces is ontwikkeld en ontworpen. Lees meer…