Mijn eerste boek in 1982 ging over robots. Over robots die de fabriek inkwamen. Hoe ze als flexibele machine zwaar en eentonig werk in de fabriek konden overnemen. Naast geïnteresseerde bedrijven voor deze nieuwe vorm van industriële automatisering, trok de studie ook de aandacht van journalisten die graag wilden horen wanneer dit soort robots ons thuis zouden gaan ondersteunen. Op dat moment was de huisrobot echter nog een toekomstdroom. Maar met de mededeling van Apple afgelopen week lijkt die toekomst een stuk dichterbij gekomen. Afgelopen decennia kwam robotachtige techniek in en rond het huis beschikbaar: robotmaaiers en -stofzuigers die stil en zelfstandig dit saaie werk van ons over konden nemen. Of de huisdier achtige huisrobots zoals Amazons Astro die kan oppassen en waken als je van huis bent of Sony’s robothondje Aibo. Tenslotte de serveer robots die we in steeds meer horeca-gelegenheden zien verschijnen. Het idee van robots in ons huis en de dienstensector is niet nieuw. Maar met de komst van de nieuwe AI spraakmogelijkheden, ontstaan totaal nieuwe communicatie- en gebruiksmogelijkheden. Wat kunnen we de komende jaren allemaal verwachten? Lees meer…

Informatie heeft altijd een bron en reden van ontstaan. Iemand schrijft iets op, een sensor meet een waarde, een kompas wijst een richting aan, een gebeurtenis wordt vastgelegd. Elke informatie heeft altijd context die zowel het ontstaan als gebruik nader inhoud geeft. Contextuele informatie is ‘informatie over de informatie’, net zoals metadata data van de data is. Content is het feitelijke bericht maar context is de achtergrond waarin en waarbinnen dat bericht moet worden geplaatst. Het gebruik van kunstmatige intelligentie maakt context management belangrijker. Voor AI- en ML-modellen is contextuele informatie van cruciaal belang om de juiste antwoorden te kunnen genereren. Contextueel begrip is nodig voor het identificeren van objectrelaties en het ondubbelzinnig maken van semantische betekenissen. Daarom wordt momenteel contextuele informatie steeds belangrijker. Lees meer…

Bij Master Data Management (MDM) is de uitdaging hoe je voor je organisatie de ‘enige bron van waarheid’ kunt creëren. In één database opgeslagen ‘golden data’ van een onderneming, verzameld uit vele informatiesystemen. Hoe zorg je dat niet alleen de data zelf, maar ook de taal waarin die ‘gouden data’ is beschreven, de enige bron van waarheid wordt voor alle gebruikers? Het blijkt dat blockchain hiervoor interessante nieuwe mogelijkheden biedt. Blockchain verzamelt op gestructureerde wijze gedistribueerde data en ‘vertaalt’ deze in uniforme, tijd gestempelde datablokken die in een blockchain worden ‘bevroren’. Met een blockchain als database kun je verschillende uitdagingen bij MDM in één klap oplossen. Door iedereen ‘blockchainisch’ te leren spreken, is er geen ruimte meer voor toepassingsspecifieke dialecten die vaak in ondernemingsapplicaties voorkomen. MDM is de discipline waarin de business op digitale wijze uniformiteit, nauwkeurigheid, rentmeesterschap, semantische consistentie en verantwoording garandeert van officieel gedeelde stamgegevens van een onderneming. Stamgegevens beschrijven de kernentiteiten van ondernemingen zoals klanten, leveranciers, producten, diensten en financiën. Het zijn de ‘golden data’ van een organisatie, zonder welke het bedrijf niet kan functioneren. Blockchain blijkt een prima techniek om stamgegevens vast te leggen op een wijze die niet alleen consistent is, maar ook veilig en gedistribueerd. Blockchain toont voor elk knooppunt in een decentraal, peer-to-peer (P2P) netwerk zijn complete transactiegeschiedenis, waardoor elk knooppunt een compleet grootboek is. Lees meer…

Web3 is gebaseerd op drie fundamentele mechanismen: een digitale identiteit, digitaal eigendom en een portemonnee-gericht interactiemodel. Door het verkrijgen van digitaal eigendom, wordt schaarste en overdracht van digitale activa mogelijk. Gebruikers kunnen digitale activa beheren en verhandelen zonder dat ze een platform van derden hoeven te vertrouwen. Dit maakt – net als in de fysieke wereld – schaarste en handel mogelijk. Licenties kun je duizenden keren verkopen, het eigendomsrecht slechts één keer. De digitale portemonnee is voor de gebruiker zijn centrale interactiepunt. Dit maakt de manier waarop consumenten en bedrijven met elkaar omgaan vergelijkbaar met de fysieke wereld. Web3 maakt een nieuw digitaal tijdperk mogelijk met ‘door een gemeenschap geleide merken’. Ingebouwd gemeenschappelijk, digitaal eigenaarschap, dat samenwerking en gedeelde waardecreatie mogelijk maakt binnen het bredere culturele verhaal van een merk of organisatie. Lees meer…

Ik volg al enkele jaren econ blogger Noah Smith, bekend door zijn kennis van en interesse in wereldwijde economische ontwikkelingen. Hoewel hij al vele jaren blogt, is hij drie jaar geleden professioneel gaan bloggen met intussen 168.000 wereldwijde volgers en 11.500 betalende abonnees. Zijn visie, gebaseerd op vele contacten wereldwijd en zijn heldere observaties worden door steeds meer personen gewaardeerd en gevolgd. In zijn laatste blog kijkt hij terug naar 2023 en beschrijft de in zijn ogen zeven belangrijkste ontwikkelingen die in 2024 een belangrijke stempel op onze economie zullen drukken. In deze blog vertel ik – in mijn woorden – zijn observaties. Lees meer…

Onlangs publiceerde de bekende Marc Andreessen een interessant manifest. We kennen Marc als software-ingenieur (Netscape Navigator), zakenman maar vooral als medeoprichter van Andreesen Horowitz, het bekende durfkapitaal bedrijf in Silicon Valley. Als angel investeerder aan de wieg van bedrijven als Facebook, Pinterest, Twitter en Skype. Marc gaat fel in tegen de vele tech sceptici in de wereld en vooral de ‘leugens’ die zij vertellen over technologie. Hij gelooft dat techniek oplossingen blijft leveren voor de uitdagingen die er zijn. Techniek als ‘oplossing’ voor milieuproblemen. AI als ‘steen der wijzen’ die ziekten kan genezen en goedkopere energie kan maken als drijver van welvaart. We moeten intelligentie en energie zo goedkoop maken dat ‘alle fysieke goederen zo goedkoop worden als potloden‘. Techno optimisme is een geloof in de mensheid – en in alle bewuste wezens – dat ons voortstuwt naar de oneindige toekomst. Ik heb het manifest in één adem uitgelezen. Marc schrijft terecht ‘er wordt tegen ons gelogen’. Er wordt verteld dat techniek banen afpakt, lonen verlaagt, ongelijkheid vergroot, gezondheid bedreigt, milieu ruïneert, onze menselijkheid schaadt en onze toekomst bedreigt. En we ‘dus’ verbitterd en verontwaardigd moeten zijn over techniek. Ons pessimistisch ellendig moeten voelen over de toekomst. Het alom aanwezige doemdenken van tegenwoordig. Lees meer…

Niet alleen als individu maar ook organisaties ‘verdrinken’ steeds vaker in hun informatie. In een RTL bericht spreek men over de ‘informatiechaos’ bij Financiën en Belastingdienst. Informatie wordt versnipperd bewaard, het overzicht ontbreekt en er wordt niet voldaan aan de regels van de archiefwet. Onze overheid lijkt verdwaald te zijn in een digitaal doolhof dat zij zelf de afgelopen decennia heeft gebouwd. Zoals eerder gezegd, elke organisatie die verstoken blijft van (de juiste) informatie zal op den duur vanzelf ophouden te bestaan. Vroeger begreep iedere bestuurder en manager de informatie-organisatie, omdat die zo zichtbaar en tastbaar was. Ik zie helaas op vele plaatsen bestuurders en managers zitten die het aan de ‘minimale digitale vaardigheden’ ontbreekt om inzicht of gevoel te hebben bij en over hun eigen informatie-organisatie. Ik sprak hier eerder over; op zich is dat geen probleem zolang je in je team maar de mensen opneemt die die digitale vaardigheden wel hebben. En dat gebeurt niet of veel te weinig. Daardoor is de laatste jaren door veel niet digitaal onderlegde besturen en managementteams, een steeds grotere informatiechaos bij hun organisaties ontstaan. Lees meer…

Met de komst van het nieuwe Web3 lijkt een enorme paradigma verandering mogelijk in concept en praktijk van hoe ons huidige internet werkt. Het huidige internet is een punt-tot punt netwerk gebaseerd op (technische) internet-adressen, zonder dat we goed weten wie aan het einde van dat netwerk zit. Daarom hebben we hulp van centrale providers nodig die ons, als een telefoonboek, helpen het juiste e-mailadres of website bij een IP-adres te vinden en vervolgens door te verbinden. Hoewel heel logisch en handig, geeft dit de centrale provider of dienstverlener ook veel macht. Decentralisatie zou die macht kunnen herverdelen. Web3 is gebaseerd op de bestaande internet-techniek, waarbij echter de identiteit van iemand ‘achter’ een afzonderlijk eindpunt of knooppunt ook digitaal in het netwerk bekend kan zijn. Hierdoor is een centraal telefoonboek dat IP-nummers vertaalt naar personen of organisaties, niet meer nodig. Vergelijkbaar met mobiele telefonie worden dan directe peer-to-peer verbindingen mogelijk, waarbij het telefoonnummer direct is gekoppeld met een persoon of een identiteit. Hoewel we nog steeds technische netwerken gebruiken, worden nu – anders dan bij mobiele telefonie – directe, eventueel versleutelde één op één verbindingen mogelijk. Lees meer…

De schrikverhalen kennen we intussen: kunstmatige intelligentie gaat de mens vervangen. Ik geloof er niets van. Goed gereedschap is het halve werk, maar maakt de mens niet overbodig. Integendeel. Vervelend werk zal verdwijnen. Daar zal niemand om rouwen. Automatisering en AI zijn hulpmiddelen. Gereedschappen. Techniek om ons te ondersteunen en productiever te maken. Maar geen enkel gereedschap vervangt onze menselijke creativiteit, onze menselijke flexibiliteit en vindingrijkheid. De mens is onvervangbaar. Er blijven altijd mensen nodig om gereedschappen als AI te ontwerpen, te bouwen, te onderhouden en vooral op deskundige wijze te gebruiken. Met goede (!) data, gekwalificeerde (!) AI en betrouwbare (!) automatisering kunnen we vele van de huidige problemen oplossen. Drie uitroeptekens die een voorwaarde vormen voor effectief ingezette AI. In de wereld van data en informatie is de uitspraak ‘bullshit in is bullshit out’ als geen ander geldig. In onze met data overspoelde wereld is het überhaupt nog kúnnen scheiden van goede en verkeerde data een dagtaak geworden. De wetgeving over ‘voorkoming witwassen‘ heeft tot een explosie van eentonige menselijke arbeid geleid. Lees meer…

Onze op papieren archieven gerichte archiefwet uit 1995 wordt vernieuwd naar een (ook) op digitale archieven gerichte wet. Archiveren is één van de oudste taken van een overheid: publieke informatie duurzaam toegankelijk maken en houden. Goed kúnnen archiveren vraagt vóóraf goed ingericht informatiebeheer: immers de archivaris is als eindgebruiker de laatste schakel in het hele informatieproces. Afgelopen maand is het definitieve wetsvoorstel aangeboden aan de Tweede Kamer. In dit voorstel is naast e mails, appjes en beleidsstukken ook de archivering van ‘chatberichten’ geregeld. Om te reconstrueren hoe besluiten tot stand zijn gekomen. En de termijn voor archivering is teruggebracht van twintig jaar naar tien jaar. Over goed informatiebeheer heb ik vele blogs geschreven, ook over het belang van archiveren onder de titel: ‘Ruim je data toch eens op’. De Wet open overheid en de nieuwe archiefwet schrijven voor dat onze overheid informatie duurzaam toegankelijk moet maken en houden. Want burgers, overheden, bedrijven, journalisten en de politiek hebben recht op toegang tot overheidsinformatie. Niet alleen de inhoudelijke informatie zelf, maar ook de achterliggende informatie die nodig was, om besluiten en wetten tot stand te te laten komen. En om dat in onze moderne digitale samenleving, met veel communicatiekanalen goed te doen, is niet eenvoudig. Lees meer…