Stefan Duchateau

Stefan Duchateau is adviseur bij de Argenta Groep in België en voorzitter van de diverse beleggingsvennootschappen van deze groep. Hij doceert onder andere Portfoliomanagement, Financial engineering, Bank- en Financiewezen en Financieel risicobeheer aan de KU Leuven (Campus Brussel), Security selection, Portefeuillebeheer en beleggingsleer aan de KU Leuven en Financial derivatives en Risicobeheer van financiële instellingen aan de Universiteit van Hasselt. Bij Argenta richt hij zich onder meer op het financieel en risicobeheer, het strategisch beleid en de uitbouw van de beleggingspijler van de bank- en verzekeringsgroep. Dit houdt onder meer de ontwikkeling in van beleggingsproducten en het beheer van beleggingsfondsen. Prof. Dr. Stefan Duchateau studeerde af als handelsingenieur en is doctor in de Toegepaste Economische Wetenschappen.
Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Zero Bonds Perpetual

18 juli 2019

Toen heerste er nog ongedwongen respect voor traditie. Na iedere lancering van een nieuwe tranche van Belgische staatsschuld werd er steevast voorzien in een uitgebreide lunch, met alle bankiers present rond een dis die ons herinnerde aan het Bourgondische verleden van deze contreien. We bevinden ons medio het gezegende jaar 1983. De Belgische Staat was in bijzondere mate schatplichtig aan de financiële sector die zijn armlastige overheid quasi permanent ter hulp moest schieten door nieuw uitgegeven staatsschuld op te nemen, ofwel gefinancierd via eigen balansposities ofwel – en dit in toenemende mate – met de plaatsing van deze hoogrenderende obligaties via de bancaire distributienetwerken. In tegenstelling tot de profetie van een destijds veelbelovende plantkundige, die het op het einde van de jaren zeventig tot minister van Begroting had geschopt, was de staatsschuld immers niet vanzelf weggegaan, zoals ze gekomen was. In tegendeel: de budgettaire tekorten liepen steeds verder op, onder meer omdat de torenhoge nominale interestlasten leidden tot een rentesneeuwbal. Door de brutale devaluatie van de Belgische frank in 1981 heerste er op de internationale markten een zodanig wantrouwen dat de plaatsingsmogelijkheden van Belgische overheidsobligaties waren verengd tot de binnenlandse markt. Dit wantrouwen vertaalde zich in een hoge reële rente die dienstdeed als risicopremie voor een afzichtelijke berg aan staatsschuld die door buitenlandse waarnemers als onhoudbaar werd beschouwd. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Kan de rente nog lager?

21 juni 2019

Na het voorlopig opschorten (en dit voor onbepaalde duur) van de handelssancties van de VS tegen Mexico, kozen de aandelenmarkten voor de vlucht vooruit. Hiermee werd voor de zoveelste keer het bewijs geleverd dat economische vooruitzichten, die momenteel toch als relatief zwak moeten worden omschreven, en aandelenmarkten niet in een eenvoudig lineair verband staan. Zolang de rentevoeten op lange en/of korte termijn nog neerwaarts kunnen bewegen, zullen beurzen een substantieel deel van de sombere economische ontwikkeling absorberen en geleidelijk aan zelfs ombuigen in koerswinsten. Deze veerkracht danken de aandelenmarkten aan de specifieke werking van risicopremies en rentevoeten waarmee de negatieve impact van economische groeivertragingen grotendeels wordt afgewenteld. Een dergelijke koersevolutie is echter niet schokvrij en is momenteel beperkt in zijn opwaarts momentum door de enerverende onzekerheid over de afloop van de Chinees-Amerikaanse handelsgesprekken en de daaruit resulterende wereldwijde industriële groeivertraging. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Speak softly and carry a big stick

15 mei 2019

Vooral de Amerikaanse beurzen moesten op 13 mei een forse terugslag verwerken. Het koersniveau van de S&P daalde met 2,4 % en technologiebeurs NASDAQ zelfs met 3,4 %, nadat ook voorafgaande beursdagen meestal met verlies werden afgesloten. Vergeten we hierbij echter niet dat de betrokken beurzen sedert het begin van het jaar een forse klim achter de rug hebben. De aanleiding voor deze correctie is vanzelfsprekend terug te vinden in de escalatie van het handelsconflict tussen de twee grootste wereldeconomieën. De Amerikaanse regering nam het de Chinese onderhandelaars bijzonder kwalijk dat zij begin mei plotseling met een sterk gewijzigde tekst kwamen aandraven, waarin nog weinig van de ondertussen gemaakte afspraken waren terug te vinden. De Chinese overheid verweet de Amerikaanse onderhandelaars dan weer dat ze haar economische machtspositie misbruikte om China te dwingen tot fundamentele wijzigingen van haar beleid, waarmee ze ideologisch niet kon instemmen. De scherpte van de reactie op de beurzen geeft aan dat deze plotwending volledig onverwacht was.  Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Fake news

14 april 2019

Begin februari kondigde Fed-voorzitter Powell een scherpe bocht aan in zijn rentebeleid, wat de wereldbeurzen de kans heeft gegeven om quasi volledig te herstellen van de oplawaai van het vierde kwartaal van 2018. Het eerdere, grotendeels van de pot gerukte, standpunt van de Amerikaanse centrale bank stelde nog twee rentestijgingen van 25 basispunten in het vooruitzicht voor 2019, terwijl de financiële markten nadrukkelijk wezen op de noodzaak van lagere beleidsrente. De conjunctuurbarometers wezen immers overduidelijk op wereldwijd afnemende economische groei en teruglopend inflatiegevaar (als dat in die periode ooit aanwezig was). Het vooruitzicht van teruglopende economische groei in combinatie met stijgende rentetarieven zond in het najaar van 2018 nog schokgolven door de financiële markten. Maar in plaats van dit onmiskenbare signaal ernstig te nemen, bleef de koppige Fed-voorzitter zijn aberrante stelling verdedigen en nam hij enkel zichzelf (bovenmatig) ernstig. Uiteindelijk bleek zijn waarschuwende boodschap over een potentiële ontaarding van de inflatievoet alleen maar fake news te bevatten. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Brexit: De klok tikt nadrukkelijk in het nadeel van iedere constructieve oplossing

30 maart 2019
Kennisbank

Dat de eurozone steeds nadrukkelijker gebukt gaat onder de dreiging van een no deal Brexit, zal niemand verbazen. De klok tikt nadrukkelijk in het nadeel van iedere constructieve oplossing. Zonder de hinderpaal van de nakende Europese verkiezingen zou de tijdsdruk wellicht minder zijn, maar het uitstellen van de effectieve Brexit tot een datum later dan 26 mei lijkt momenteel erg problematisch. Toch zou hieraan wel een of andere mouw gepast kunnen worden, maar het zou nog (veel) gemakkelijker zijn om een oplossing uit te werken voor het Noord-Ierse probleem. Vanuit douanestandpunt stelt dit immers geen enkel probleem. Een ‘harde’, fysieke grens tussen Noord-Ierland en Ierland is immers niet nodig om het goederentransport tussen beide landen in goede banen te leiden. De digitalisering van de douane-verplichtingen kan dit immers waterdicht opvangen. Ook het personenvervoer vormt geen probleem. Tussen beide delen van het smaragdgroene eiland bestaat er immers een ‘mini-Schengen’-overeenkomst die bij een Brexit niet in het gedrang komt. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Het jaar 536 na Christus

24 december 2018

Tot dusver stond het jaar 536 van onze jaartelling geboekstaafd als de allerergste tijd om als mens rond te waren op deze planeet. Het zonlicht kon een uit het niets opgedoken, mysterieuze, droge mist nauwelijks doorboren, waardoor de temperatuur kelderde en zelfs in augustus nog nauwelijks boven het vriespunt uitsteeg. De oogsten mislukten van China tot Ierland, zodat massale hongersnood de bevolking decimeerde. Tot overmaat van ramp stak de builenpest haar vreselijke kop op aan de grenzen met het Oost-Romeinse Rijk en ontwikkelde die zich snel tot een pandemie waardoor 100 miljoen zielen[i] zich vervroegd aan de hemelpoorten aanboden. Naar de echte oorzaak van deze ongeziene rampspoed blijft het nog steeds raden. Het betere giswerk verwijst naar een meteorietinslag, een vulkaanuitbarsting in Midden-Amerika of in IJsland of – het meest waarschijnlijk – naar een ontplofte krater nabij Sumatra. Maar met alle respect voor deze geseling, dit vergaat in het niets vergeleken met datgene wat wij in 2018 hebben moeten doorstaan. Wilde bewegingen op de financiële markten, ongeziene dispersie in de resultaten tussen bedrijven en sectoren maar ook tussen geografische zones. Uiteindelijk veralgemeend tot een globale daling van alle aandelen. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Italiaanse opstand tegen de Brusselse EU-ambtenaren

24 november 2018

De Italiaanse opstand tegen de Brusselse EU-ambtenaren woedt intussen verder maar het wapengekletter beperkt zich tot de zelfverklaarde heldenmoed van politici in Europa’s laars en ingehouden doorhalingen van de meest storende passages in het budgetvoorstel door de Europese waakhond. De eerste groep heeft vooral de nakende Europese verkiezingen voor ogen. De tweede groep probeert behoedzaam geit en kool te sparen en een oplossing uit te werken die de huiselijke vrede kan herstellen, zonder een nieuwe eurozone crisis uit te lokken en zonder zich bloot te stellen aan evidente Duitse kritiek over een te laks beleid. Dit probleem lijkt zeker niet onoplosbaar vermits de Italiaanse premier en zijn acolieten nu reeds hebben aangegeven waar voor hen de grens ligt, met name daar waar aan de geplande pensioenhervormingen dreigt te worden geknaagd. Intussen heeft de Italiaanse retail belegger al met een opgestoken middenvinger gezwaaid naar de regering die probeerde met een (naar Belgisch voorbeeld geïnspireerde) volkslening aan te tonen dat ze onafhankelijk waren van de internationale markten. Het opgehaalde volume bleek onbeduidend. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Engelen en demonen

01 november 2018

Met indrukwekkende bedrijfsresultaten, robuuste economische vooruitzichten, beperkte opwaartse druk op de lange termijnrente en redelijke risicobuffers leek de Amerikaanse beurs tot voor kort op een rustig najaar af te stevenen, nagenietend van het imponerende recordniveau dat recent werd bereikt. Maar de financiële markten kreunen momenteel onder de bominslagen van de politieke karikaturen die de Amerikaanse president afvuurt op zijn eigen Centrale Bank en zijn belangrijkste handelspartners. De motivatie hiertoe laat zich gemakkelijk raden, met de belangrijke mid term verkiezingen voor de Senaat en het Huis van Afgevaardigden in het onmiddellijke verschiet. Verlies van één van beide Kamers kan de president de steun kosten van zijn eigen partij en maakt zelfs de kans op een effectieve impeachment realistisch. Het behoud van de meerderheid zal anderzijds zijn visie alleen maar bevestigen. Met een dergelijke overwinning op zak, kan dit tegelijk ook een tempering van zijn radicale standpunten inleiden en de weg effenen naar verdere belastingverlagingen. Voor de Trump administratie zijn intussen zowat alle middelen goed om deze (belangrijke) verkiezingsuitslag in een voor hen gunstige zin te beïnvloeden, ook al betekent dit dat de aandelenmarkten (tijdelijk) tot wanhoop worden gedreven. Uiteindelijk is dat volgens hen alleen maar de schuld van de Centrale Bank die onnodig haar beleidsrente optrekt om hiermee de presidentiële plannen en de verdere economische vooruitgang te dwarsbomen. De striemende commentaren aan het adres van de Fed wekken op hun beurt een averechtse reactie uit, waarbij de voorzitter van de Amerikaanse Centrale Bank zich op zijn beurt overdreven scherp uitspreekt over het toekomstige pad van de korte termijnrente. De visie van Powell (en enkele andere Fed-gouverneurs) dat de beleidstarieven nog drie verhogingen met 25 basispunten moeten ondergaan, zorgt enerzijds voor schokgolven op de financiële markten maar beschikt anderzijds binnen de Amerikaanse Centrale bank (nog) niet over een meerderheid. Waarom is dat zo belangrijk? Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Wie de bal kaatst …

29 juni 2018

Uit onverdachte en betrouwbare bron hebben we recentelijk vernomen dat er in het middelbaar onderwijs nog weinig aandacht wordt geschonken aan de studie van het Middelnederlands. Om ook de jonge lezertjes de kans te geven om de titel te vervolledigen, geven we daarom het volledige middeleeuwse gezegde dat was gebaseerd op de destijds meest populaire sport: Wie de bal kaatst, moet hem terug verwachten. De Amerikaanse president ligt echter niet wakker van potentiële tegenmaatregelen uit China of Europa op de door hem eenzijdig opgelegde verhoging van de invoertaksen. De tegenreactie die we tot nu toe hebben moeten optekenen vanuit het Oude Continent zijn dan ook niet van aard om de Trump administratie te verontrusten. De Europese heffingen op een aantal Amerikaanse producten zijn chirurgisch gericht op die lidstaten van de VS die de meeste stemmen bijdragen aan de Republikeinse partij, om daar precies de gevolgen van de handelspolitiek het hardst te laten voelen. Dat is een nogal doorzichtig manoeuvre dat zich maar al te gemakkelijk zal laten kapen door Amerikaanse hardliners en het vijandsbeeld dat Europa aangemeten heeft gekregen alleen nog zal verscherpen. Met de verkiezingen van midden november met stip op één op de Amerikaanse politieke agenda, vormt de Europese reactie dan ook niet minder dan een regelrecht geschenk. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Cruel to be kind

11 juni 2018

Een eenmalige opflakkering in de indicator van de gerealiseerde inflatie van de eurozone volstond voor de ECB om er op te wijzen dat eerstdaags de toekomst van het “quantitative easing” programma zal worden besproken, met als zeer waarschijnlijke uitkomst dat de (massale) aankopen geleidelijk zullen worden afgebouwd vanaf september om ergens tegen het einde van het jaar (of begin volgend jaar) finaal te worden stopgezet. De doelstelling van 2% inflatie is immers in het vizier. Eventjes maar, want de veel minder erratische indicatoren over de verwachte inflatie wijken nog sterk af van de ambitie van de ECB. Maar dat doet er even niet toe, de ECB weet vanzelfsprekend wel beter. De ECB heeft een zeer precieze bedoeling met deze communicatie en wenst de financiële markten voor te bereiden op de effectieve afkondiging van de beëindiging van haar (moedige, excellent uitgevoerde en grondig gemotiveerde) aankoopbeleid op de secundaire obligatiemarkten. De onmiddellijke reactie van (oppervlakkige) waarnemers en louter speculatief georiënteerde obligatiehandelaars laat zich immers gemakkelijk vertalen in een initieel scherpe opsprong van de lange termijnrente in de eurozone en vanzelfsprekend in een pijnlijke daling in de obligatiekoersen. Maar na een korte periode neemt een meer mature reactie de overmacht. Zo is de financiële markt voorbereid op het komende nieuws over de stopzetting van het aankoopprogramma en krijgt ze de tijd om zich aan te passen aan het nieuwe beleid. De initiële schrikreactie vormt de weloverwogen kostprijs voor het wegwerken van de onzekerheid over de toekomst van het aankoopprogramma. You gotta to be cruel to be kind. Lees meer…