In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober vergelijken we de standpunten van BBB en D66 op het gebied van compliance. We kijken uitsluitend naar wat de partijen hierover hebben opgeschreven in hun officiële verkiezingsprogramma’s.
Witwasbestrijding en financiële criminaliteit
BBB kiest op dit dossier voor een duidelijke beperking van regeldruk: verplichtingen vanuit de Wet ter voorkoming van witwassen (Wwft) moeten beperkt worden tot strikt noodzakelijke wettelijke taken. BBB wil daarbij effectief optreden tegen misbruik, malafide ondernemingen en familieverbanden in de zware criminaliteit, onder meer middels anti-maffiawetgeving, maar wijst op het belang van uitvoerbaarheid en een ‘nuchtere’ aanpak. De inzet van technologie en verbeterde gegevensdeling moet de slagkracht vergroten.
D66 zet juist stevig in op de aanpak van financiële criminaliteit, zowel nationaal als in Europa. De partij wil inzetten op een sterke rechtsstaat met goed gefundeerde toezichtcapaciteit en extra inzet op opsporing, onder meer bij cybercrime en criminele geldstromen. Europol en het Europees Openbaar Ministerie krijgen extra bevoegdheden voor gezamenlijke opsporing, en D66 benadrukt openheid en onafhankelijk toezicht op banken en bedrijven.
Ondermijning en corruptie
Beide partijen willen ondermijning en corruptie stevig aanpakken, maar de toon verschilt. BBB focust op het verwijderen van belemmerende regels en betere samenwerking, met ruimte voor technologie (zoals drones en data-uitwisseling) en het afpakken van crimineel geld volgens Italiaans model.
D66 beschrijft “ondermijning” vooral als bedreiging van de (liberale) rechtsstaat door criminele netwerken en vindt dat repressie en preventie samen moeten gaan. De partij wil investeren in recherche, wijkgerichte preventie en gerichte kansen voor jongeren. D66 besteedt verder veel aandacht aan corruptiebestrijding, zeker op Europees niveau en binnen internationale bedrijven, met strenge eisen aan transparantie en belangenverstrengeling.
Regeldruk bij bedrijven
BBB kiest duidelijk voor minder regels en lasten voor ondernemers. De partij wil een harde reductiedoelstelling voor regeldruk (min 25% in vier jaar), minder controle en meer vertrouwen. Onafhankelijke ondernemers moeten vrij kunnen ondernemen en worden beschermd tegen overregulering — EU-richtlijnen voor duurzaamheidsrapportage gaan BBB veel te ver en moeten worden afgeremd.
D66 ziet de oplossing juist in slimmere, eenvoudiger regels die publieke waarden beschermen, maar wil regels die niet werken ook afschaffen. Minder bureaucratie is een doel, maar bedrijven blijven wat D66 betreft stevig gehouden aan transparantie, maatschappelijk verantwoord ondernemen en eerlijk belasten.
Duurzaamheidsverslaggeving
BBB remt af: Europese regelgeving rond duurzaamheidsrapportage (CSRD, CSDDD) wordt als “verstikkend” gezien. BBB wijst “uitvoerbaarheid en menselijkheid” aan als voorwaarde en wil geen nationale koppen op het beleid, zodat gelijk speelveld met buitenlandse concurrenten behouden blijft.
D66 steunt Europese standaarden en beschouwt verplichte transparantie over duurzaamheid als essentieel voor een eerlijke economie. Ze willen uitwassen en greenwashing bestrijden en pleiten voor stevig toezicht – juist ook op internationale bedrijven.
Cybersecurity en AI
Op digitale veiligheid en technologie zoeken beide partijen naar balans tussen innovatie en controle. BBB benadrukt zoveel mogelijk digitale autonomie, publieke data blijven in Nederlandse of Europese handen en bij digitalisering gaat voorrang naar Nederlandse bedrijven. Investeren in cybersecurity is voor BBB een kerntaak: eigen kennis behouden, educatie vanaf de basisschool, en geen nationale koppen op Europese NIS2-wetgeving. De overheid moet toezicht houden op verantwoord AI-gebruik, met nadruk op transparantie en menselijk toezicht.
D66 ziet Nederland graag als koploper in verantwoorde AI op basis van Europese waarden. De partij pleit voor sterke, onafhankelijke toezichthouders (die ruim worden uitgerust), bescherming van digitale rechten en burgers tegen misbruik van big tech, strenge eisen aan privacy, en transparantie in algoritmes. Kinderen worden extra beschermd tegen verslavende technologie en deepfakes, en het auteursrecht op eigen gezicht en stem wordt wettelijk verankerd.
De rode draad: lokaal versus internationaal
Wie de verkiezingsprogramma’s naast elkaar legt, ziet dat BBB steeds weer kiest voor regionaal, praktisch en lokaal beleid, met een duidelijke afstand tot Brussel en landelijke sturing. Tegelijkertijd zet D66 vol in op internationale samenwerking, digitale innovatie en bindende normen vanuit Europa. Zo ontstaan in alle compliance-dossiers herkenbare twistpunten: BBB wil eigen verantwoordelijkheid en lokale slagkracht, D66 gelooft in gezamenlijke Europese afspraken en streng toezicht. Toch delen beide partijen één zorg: criminaliteit en ondermijning moeten stevig worden bestreden. Maar zelfs op dat vlak verschillen de wegen die ze bewandelen fundamenteel.
Dit artikel is (deels) tot stand gekomen met behulp van AI, op basis van [BBB: BBB Levert en D66: Het kan wél].
