De Raad van de Europese Unie heeft een gezamenlijk standpunt aangenomen waarmee de EU-lidstaten de regels voor duurzaamheidsrapportage en verantwoord ondernemen flink willen versoepelen. Onder het mom van administratieve vereenvoudiging zouden duizenden bedrijven buiten de reikwijdte van belangrijke klimaat- en mensenrechtenregels vallen.
De lidstaten spraken zich uit over het zogenoemde Omnibus-pakket, een voorstel van de Europese Commissie om bestaande duurzaamheidsregels — zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) — aan te passen en te stroomlijnen. Waar de Commissie al versoepelingen had voorgesteld, gaan de lidstaten nu nog verder.
Duurzaamheidsrapportage alleen voor grote bedrijven
De CSRD verplicht bedrijven om te rapporteren over hun duurzaamheidsbeleid, zoals klimaatrisico’s en sociale impact. Die verplichting geldt nu nog vanaf 250 werknemers, maar de Commissie stelde eerder al voor die drempel op te trekken naar 1.000 werknemers. De Raad van de EU wil daar bovenop een omzetgrens van €450 miljoen invoeren. Daarmee zou naar schatting 80% van de bedrijven niet langer onder de rapportageplicht vallen.
Ook wordt een zogeheten “herzieningsclausule” ingevoerd: pas na een evaluatie van onder meer het investeringsklimaat en de beschikbaarheid van duurzaamheidsdata wordt bekeken of kleinere bedrijven alsnog moeten rapporteren. Een “vereenvoudigd regime” voor kleinere ondernemingen wordt daarbij niet uitgesloten.
Ketenverantwoordelijkheid flink ingeperkt
De Raad stelt ook forse aanpassingen voor aan de CSDDD, die bedrijven verplicht om hun negatieve impact op mensenrechten en het milieu in hun toeleveringsketen in kaart te brengen én aan te pakken. Waar de Commissie eerder al een grens van 1.000 werknemers had opgenomen, wil de Raad die nu verhogen naar 5.000 werknemers en €1,5 miljard omzet. Daardoor zouden alleen de allergrootste bedrijven onder de richtlijn vallen.
De Raad wil bovendien dat bedrijven alleen due diligence hoeven toe te passen bij directe zakenpartners, tenzij er duidelijke signalen zijn van risico’s verderop in de keten. De bredere aanpak van volledige keteninventarisatie wordt losgelaten. In plaats daarvan komt een “risicogebaseerde benadering” op basis van “redelijk beschikbare informatie”. De deadline voor nationale invoering van de regels wordt verschoven naar juli 2028.
Ook de verplichting voor bedrijven om een klimaattransitieplan op te stellen wordt afgezwakt: de Raad wil dat bedrijven wel zo’n plan opstellen, maar geeft ze twee jaar extra tijd en verzacht de inhoudelijke eisen.
Europese onderhandelingen van start
Met dit akkoord ligt het onderhandelingsmandaat van de Raad vast. Nu is het aan het Europees Parlement om zijn positie formeel te bepalen. Eerder deze maand lekte al uit dat het Parlement ook drastische beperkingen overweegt: zo zou de CSRD slechts gaan gelden voor bedrijven met meer dan 3.000 werknemers, en zou de verplichte klimaattransitie volledig uit de CSDDD worden geschrapt.
De Poolse EU-minister Adam Szłapka noemde het akkoord maandag “een belangrijke stap richting een beter ondernemingsklimaat waarin bedrijven kunnen groeien, innoveren en banen creëren.” Mensenrechten- en milieuorganisaties vrezen daarentegen dat de Europese ambitie om bedrijfsverantwoordelijkheid serieus af te dwingen op losse schroeven komt te staan.
