Familiebedrijven kunnen een sleutelrol spelen in de duurzaamheidstransitie. Hun regionale worteling, langetermijnvisie en sterke familiewaarden maken hen bij uitstek geschikt om het verschil te maken, blijkt uit onderzoek van Maastricht University, softwarehuis AFAS en accountants- en adviesorganisatie BDO. Toch blijkt ook dat een aanzienlijk deel van de familiebedrijven moeite heeft om duurzaamheid structureel te verankeren in het bedrijfsproces. Om als familiebedrijf de koppositie te kunnen pakken, moet daarom aan een aantal belangrijke criteria worden voldaan. Dit is essentieel voor zowel de continuïteit van het familiebedrijf als voor de maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan.
Uit het onderzoek onder 165 Nederlandse familiebedrijven blijkt dat circa 30% van de bedrijven ESG-doelstellingen actief meeneemt in hun strategie. Veel van deze familiebedrijven zijn koplopers: zij stimuleren ecologische innovatie en zien duurzaamheid als een vanzelfsprekend onderdeel van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Wat de koplopers anders maakt, is hun manier van denken. Ze voelen zich verantwoordelijk voor de toekomst van het bedrijf en de volgende generaties, wat verder gaat dan alleen winst maken. Koplopers betrekken ook hun leveranciers en klanten actief bij hun duurzaamheidsdoelen en stimuleren duurzaam gedrag in de hele keten. In deze bedrijven wordt duurzaamheid niet top-down uitgerold, maar breed gedragen door familie, management en medewerkers. Vaak inspireren zij ook individuen en bedrijven buiten hun waardeketen tot het zetten van duurzame stappen.
Toch heeft een aanzienlijk deel van de familiebedrijven moeite om duurzaamheid structureel te verankeren in het bedrijfsproces. Hoewel duurzaamheid vaak vanzelfsprekend wordt gezien als onderdeel van goed ondernemerschap, ontbreekt het nog regelmatig aan een gedeelde strategische koers. “Zonder gedeelde visie of overtuiging binnen de familie en onder medewerkers blijft duurzaamheid te vrijblijvend”, stelt prof. dr. Anita van Gils van Maastricht University. Omdat veel familiebedrijven lid zijn van een branchevereniging, ligt daar volgens haar een voor de hand liggende quick win om duurzaamheid structureel te verankeren.
Volgens Arnold Mars, CFO bij AFAS, is duurzaamheid bij familiebedrijven geen losstaand project, maar “een logisch onderdeel van goed ondernemerschap”. In de praktijk blijkt dat familiebedrijven hierdoor makkelijker jong talent aantrekken dat zoekt naar werkgevers met een duidelijke maatschappelijke missie. Daarnaast hebben duurzaamheidsinspanningen een positief effect op de reputatie van het bedrijf en de relatie met klanten, wat uiteindelijk leidt tot betere resultaten.
Naast de huidige generatie ondernemers speelt ook de zogenoemde Next-Gen, de potentiële opvolgers binnen het familiebedrijf, een steeds belangrijkere rol. Deze jonge generatie ziet het familiebedrijf vaak als minder groen dan hun voorgangers, maar is zich tegelijkertijd bewust van de rol die familiebedrijven kunnen spelen in de duurzaamheidstransitie. “Dit biedt families een kans om de volgende generatie verder te enthousiasmeren voor het familiebedrijf, daar waar opvolging geen vanzelfsprekendheid meer is”, aldus Joost Vat, partner bij BDO. In de praktijk zijn er mooie voorbeelden van enthousiaste jonge generaties die het verschil willen maken door de handschoen op te pakken binnen het familiebedrijf.
Het onderzoek werd uitgevoerd door het Maastricht University Center for Entrepreneurship and Innovation (CEI), in samenwerking met BDO en AFAS. Het combineert de resultaten van een enquête met diepte-interviews bij zowel koplopers als volgers. Het onderzoeksrapport bevat ook een praktijkcase over Koninklijke Amarant Bakkers en is beschikbaar via BDO.
Lees hier het rapport van BDO
