Stefan Duchateau

Stefan Duchateau is adviseur bij de Argenta Groep in België en voorzitter van de diverse beleggingsvennootschappen van deze groep. Hij doceert onder andere Portfoliomanagement, Financial engineering, Bank- en Financiewezen en Financieel risicobeheer aan de KU Leuven (Campus Brussel), Security selection, Portefeuillebeheer en beleggingsleer aan de KU Leuven en Financial derivatives en Risicobeheer van financiële instellingen aan de Universiteit van Hasselt. Bij Argenta richt hij zich onder meer op het financieel en risicobeheer, het strategisch beleid en de uitbouw van de beleggingspijler van de bank- en verzekeringsgroep. Dit houdt onder meer de ontwikkeling in van beleggingsproducten en het beheer van beleggingsfondsen. Prof. Dr. Stefan Duchateau studeerde af als handelsingenieur en is doctor in de Toegepaste Economische Wetenschappen.
Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Dikke staarten

10 augustus 2020

Na de abrupte implosie van hun afzetmarkt zien wanhopige Franse wijnboeren zich verplicht om hun vroeger zo gegeerde product massaal om te zetten in desinfecterende gels. De leden van de trotse kleermakersgilde van New York zal u echter niet horen klagen. In de afgelopen maanden kon hun sector, vroeger nog wegkwijnend onder de moordende concurrentie van de confectiehandel, immers een onverhoopte omzetstijging van 80 % voorleggen. Een toename die vooral wordt gedreven door een overrompelende vraag naar retouches. Naar de reden voor deze verbazende trendbreuk hoef je niet eens zo ver te zoeken. Het is immers in de VS nog steeds de veiligste optie om je dag op de sofa door te brengen, met één of andere Netflix-serie op de beeldbuis. Het gevolg hiervan is evenwel dat na verloop van tijd broeksbanden en jassen aanzienlijk moeten worden verbreed en jurken dienen te worden voorzien op (minstens) een maatje meer. We kunnen hier een aardig woordje over meespreken, zeker wanneer het over de recente verdikte staart van kansverdelingen gaat. Dit is een gekend statistisch fenomeen, waarmee wordt aangegeven dat de kans op extreme (helaas meestal negatieve) waarnemingen groter is dan voorzien in de normaalverdeling. Deze laatste houdt ons een idyllisch beeld voor van perfecte symmetrie en beperkte kansen op rampspoed en zware averij. Helaas moet dit plaatje geregeld worden bijgesteld –zeker bij financiële toepassingen.  Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Over grote zeeschildpadden en de verbluffende NASDAQ

13 juli 2020

Een gemiddelde reuzenschildpad rondt met gemak de kaap van 100 jaar. Het exemplaar dat Darwin meebracht in het ruim van de Beagle, blies zijn laatste verjaardagskaarsje pas uit in 2006 en dat in een Australische Zoo. Misschien staat deze eigenschap in verband met het extreme selectieproces van deze soort waarbij pasgeboren soortgenoten eerst het mulle zand van het aarts gevaarlijke strand moeten oversteken om de veilige open zee te bereiken. Alleen de snelste, meest gedetermineerde en handigste onder zijn soortgenoten haalt het beschermende water van de Stille Oceaan. Een flinke dosis geluk kan hierbij overigens van nut zijn. Om daar vervolgens uit te groeien tot een nieuwe reus. Onmogelijk om vooraf te bepalen te bepalen wie die paar gelukkige exemplaren zullen zijn. De rest van de broertjes en zusjes staat op het menu van de samengetroepte bende zeemeeuwen, die met mes, vork en (spreekwoordelijk) geslepen tanden klaar staan. We hebben dit wrede selectiemodel uit de natuur steeds voor ogen gehouden(1) toen in 1999 de vele technologiewaarden en dot.com van de NASDAQ index over hun kuststrook spurtten. Slechts een paar bedrijven zouden de strenge selectieprocedure overleven en later kunnen uitgroeien tot nieuwe economische giganten. Ook hier was het zeer moeilijk te voorspellen dat Amazon, Apple, Google of EBay de uitverkorenen zouden worden en niet bijvoorbeeld Boo.com, Webvan of Pets.com die roemloos ten onder gingen of Cisco, Alta Vista, Blucora en Qualcomm (om er maar enkele te citeren uit een lange lijst) die nauwelijks wisten te overleven. Volgens alle objectieve berekeningen stonden de technologiewaarden hopeloos overgewaardeerd. De verwachte risicopremie in de Amerikaanse IT-sector was zelfs beduidend negatief, wat totaal niet in overstemming kan zijn met een rationele waardering. Maar soms is dat nodig. Zonder dergelijke overmoed zou er ook geen schildpad aan zijn beproeving beginnen … Lees meer…

Oeps, he did it again…

16 juni 2020

Stefan Duchateau

Geen mens op aarde kan hem dit nadoen. Nadat de wereldleiders (voor één keer) eenduidig hebben gekozen voor een krachtig herstelbeleid en de beurzen hier enthousiast op reageerden, zorgde de Fed-voorzitter met een paar volzinnen voor een stevige onweersbui, hagel en bliksem incluis. Jay Powell is wat dat betreft niet aan zijn proefstuk toe en – het moet gezegd worden – ieder woord dat hij uitspreekt, wordt met de nodige argwaan beluisterd, na het debacle dat hij in het vierde kwartaal van 2018, geheel op eigen houtje, wist te creëren. De financiële markten zijn vooral beducht voor zijn neiging om starre, onbuigzame, mechanische regels op te leggen en hieraan te blijven vasthouden, ondanks de economische realiteit die in een andere richting wijst. Met zijn meest recente toespraak op maandag 10 juni wist hij zo opnieuw angst en verderf te zaaien en liet hij onbedoeld een kleine orkaan los over de wereldmarkten, die de nog verse herinneringen aan de turbulente weken in maart terug voor de geest brachten. Maar wat was er dan zo ergerlijk aan wat de man nu zei, dat het recht in het verkeerde keelgat schoot van de aandelenmarkten? Hij stelde immers eigenlijk alleen maar dat hij er niet aan denkt om er zelfs maar aan te denken om de beleidsrente op te trekken. Dit maar om iedereen gerust te stellen dat de Fed niet van plan is om in de nabije toekomst een ingebeeld inflatiespook te gaan bestrijden met hogere rente, ten koste van het economische herstel. Maar wie maakt zich daar momenteel eigenlijk zorgen over? En dan liep het grondig mis.   Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Voorzichtig optimisme

13 april 2020

De natuur herinnerde ons met harde hand aan haar fundamentele wetten maar voorziet ook in een helingsproces. Ook het virus zal uiteindelijk moeten gehoorzamen en zich plooien naar de regels van de statistiek. We hebben er bij herhaling op gewezen dat er (voorlopig) voldoende stimulerende maatregelen zijn genomen om in de tweede helft van 2020 een krachtig economisch herstel te realiseren. Het herstel van de financiële markten kan zich geleidelijk doorzetten onder de strikte voorwaarde dat de statistische patronen die in China werden waargenomen zich doorzetten in Italië (en Spanje) en zich zo laten vertalen in een verwachte gelijkaardige trend in de VS. In het zuiden van Europa zou rond deze tijd de epidemie over haar hoogtepunt heen moeten zijn, zodat ook in de VS, ondanks de huidige macabere cijfers, het einde van de tunnel in zicht komt vanaf de laatste week van april. Vandaar het grote belang dat we hechtten aan het accuraat modeleren van de ontwikkeling van het virus. De verhoopte ommekeer in de Italiaanse en Spaanse statistieken, zet zich precies door zoals kon worden voorspeld op basis van de eerdere bevindingen aan het initiële front in China. De cijfers die doorsijpelen uit de frontlinies in de Amerikaanse ziekenhuizen van New York, New Jersey en een groeiend aantal andere staten, zorgen nog steeds voor koude rillingen, maar een stabilisatie lijkt in zicht. (Deze grimmige piekwaarden kunnen echter nog wel een tijdje aanhouden). Maar financiële markten blikken, zoals dat moet, al vooruit naar de volgende fase en die lijkt zich te kunnen gaan inzetten zonder dat de Amerikaanse regering genoodzaakt zal zijn om verdere beperkende maatregelen op te leggen.  Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Batman slaat terug

03 februari 2020

Misschien hebt u er nooit bij stilgestaan, maar bij het verorberen van een guimauveke zet u een middeleeuwse traditie verder, waarbij gelukbrengende symbolen werden uitgesneden in brood (of iets anders eetbaars) en opgepeuzeld in de hoop hiermee voorspoed af te dwingen. Daarom zijn deze snoepjes (alleszins in Vlaanderen) meestal nog in de vorm van Onze-Lieve-Vrouwebeeldjes. Bijgeloof natuurlijk, gecombineerd met een primaire handeling. Maar in China neemt men dergelijke praktijken nog steeds zeer ernstig. Nu met verregaande gevolgen: vermits het woord vleermuis uit bijna gelijkaardige karakters bestaat als geluk, wordt er bij het inzetten van het Chinees Nieuwjaar weleens vleermuis geserveerd. Omdat griepvirussen afkomstig zijn van vogels en in rechtstreekse vorm ongevaarlijk zijn, moeten ze eerst muteren via een zoogdier om voor de mens schadelijk te worden. Zo is de band gauw gelegd. Wie vliegt er korter bij vogels dan een vleermuis? In het verleden waren het overigens meestal varkens die zich dicht bij pluimvee en mensen ophielden die voor de nodige mutaties zorgden van het virus dat jaarlijks 75.000 slachtoffers maakt in de VS en Europa. Dit cijfer maar om (met alle respect) de omvang van de huidige epidemie in zijn statistisch perspectief te plaatsen. Nu is er dus een nieuwe variant op de markt. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Good cop, bad cop

03 januari 2020

Net zoals we het wel gehad hebben met tergende bumperklevers op de autosnelweg en het vloekwaardige kabaal van bladblazers, zijn wij ook de lukrake commentaren en impulsieve tweets van de Amerikaanse president meer dan grondig beu. Zijn onvoorspelbare en willekeurige uitspraken over de evolutie in de Chinees-Amerikaanse handelsgesprekken laten de financiële markten echter telkens weer van links naar rechts uitslaan. Zijn chaotische opmerkingen passen in een weinig origineel, maar consequent uitgevoerd tactisch plannetje dat je in iedere doordeweekse Amerikaanse misdaadserie kunt terugvinden. Bij het verhoor in het politiekantoor komt de bad cop eerst de verdachte schaamteloos afdreigen. Daarna komt de good cop langs om snel de bekentenissen op te tekenen, onder de belofte dat de bullebak dan niet meer terugkomt. Enkele maanden heeft Trump weleens de rol van de good cop uitgeprobeerd, maar dat was weinig geloofwaardig en leidde vandaar niet tot enig resultaat. Denk maar aan Noord-Korea. Daarom heeft hij nu resoluut gekozen voor het andere personage, dat hem op het lijf geschreven staat. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Een vlucht over het koekkoeksnest

28 oktober 2019
Kennisbank

Wat een genot een hele zaterdagnamiddag, 19 oktober jongstleden, getrakteerd te worden op entertainment van het allerhoogste niveau, rechtstreeks uit het Britse Lagerhuis. De acteurs vergastten de kijkers (en vooral de luisteraars) op hun scherpst geformuleerde argumenten, met zoveel respect voor de traditie van het evenwichtige debat dat het de afkeer voor elkaars mening overstijgt. Dat alles gelardeerd met relativerende humor en een uitgelezen woordenschat die aan het drama een shakespeareaanse dimensie wist te geven. Helpt ons dat nu een stap verder? Meestal zijn dergelijke debatten slechts een vlucht over het koekkoeksnest maar deze keer helpt het ten dele om eindelijk een slotakkoord te breien aan deze langdradige soap. Het Letwin-amendement werd zaterdag weliswaar goedgekeurd, zij het met een relatief nipte meerderheid waardoor de eerste minister verplicht werd om een uitstel te vragen tot 31 januari. Om zijn eerdere belofte na te komen, tekende Boris het document echter niet en voegde een tweede brief toe waarin hij om het tegenovergestelde vroeg. Hiermee respecteerde hij de letter van de wet zonder afbreuk te doen aan zijn eerdere, drastische belofte nooit bij de EU om een verder uitstel te gaan bedelen. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

De Fed verrast maar een heel klein beetje

24 september 2019

Enige amateuristische kennis van middeleeuwse spreuken, doorspekt met speculaties over sporadisch opgepikte volkswijsheden op zijn Italië reis en een flinke dosis verbeelding volstaan om de verborgen boodschap achter de schilderwerken van Bruegel de Oude te doorgronden. Deze techniek komt ons steeds goed van pas bij de interpretatie van het officiële communiqué dat de Amerikaanse centrale bank traditioneel de wereld instuurt na de afloop haar zes wekelijkse vergadering. Dit geldt in bijzondere mate wanneer het FOMC, zoals nu, net voordien de beleidsrente met 25 basispunten heeft bijgeknipt. Wat er precies geschreven staat, is hierbij van weinig belang, maar wat er tussen de regels staat, is dat des te meer. Dat wat er niet tussen geschreven staat, is nog belangrijker. Dit biedt natuurlijk veel ruimte voor interpretatie en levert veel vrijheidsgraden om uit de commentaar van de Fed een toekomstscenario af te leiden. Vandaar de grote verschillen tussen analisten, zeker wanneer ook binnen de Fed erg divergerende meningen blijken te bestaan. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Over pukkkels, pillen en paarden

15 september 2019

Stelt u het zich even voor: bij de ochtendlijke aanblik in de spiegel bemerkt u een pukkel op uw neus. Gelet op de meer dan behoorlijke proportie en de alarmerende kleur hiervan, haast u zich enigszins ongerust naar uw huisarts. Gewapend met haar geruststellend advies en een voorschrift voor het geschikte medicijn, valt de rest van de ochtend toch nog in zijn plooi. Eén pimpelpaarse pil per dag zal de klus wel klaren. Uw vertrouwen krijgt de volgende morgen echter een flinke knauw bij de vaststelling dat de puisten nu uw ganse gezicht bedekken. In paniek wendt u zich opnieuw tot uw vertrouwde medicus, die na grondig onderzoek beslist om de dosering op te voeren tot 3 per dag. Bij het daaropvolgende ochtendgloren slaat de schrik pas echt toe wanneer blijkt dat de puistenmassa zich over uw volledige lijf en leden heeft verspreid. Na verdere analyse en overleg met diverse specialisten krijgt u het advies de dosis te verdubbelen tot 6 stuks per dag, waarbij u tevens wordt opgedragen intussen niet te wankelen in uw geloof in de adequaatheid van het advies en de effectiviteit van het geneesmiddel … Mario Draghi betoonde donderdag opnieuw de nodige moed – wat zullen we hem binnenkort gaan missen – om de beleidsrente verder te laten dalen en een nieuw QE-programma in te voeren. Meer van hetzelfde medicijn dat in het verleden (nog?) niet het gewenste resultaat opleverde. De doelstelling was immers om bedrijven op basis van de extreem lage rentetarieven te motiveren om meer kredieten op te nemen en te investeren in langetermijnprojecten. De vastgestelde groeicijfers vallen echter bijzonder bleek uit, zeker in vergelijking met de massale geldinjecties van de ECB. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Kerstmis komt er weer aan

29 augustus 2019

De Chinese vergeldingsacties op eerdere (maar intussen weer uitgestelde) Amerikaanse tariefverhogingen leidden tot een nieuwe escalatie in de handelsoorlog, waarmee misschien wel het eindoffensief is ingezet. En zoals bij alle conflicten, die in het verleden waren vastgelopen in de loopgraven van het ongenuanceerde eigen gelijk, denken we ook deze keer dat het pleit tegen Kerstmis beslecht zal zijn … We behoeden ons voor (onnodig) optimisme. Een stabilisatie van de huidige toestand zou immers al voldoende zijn om op de beurzen wat opluchting te brengen. De koele rekenaars in Beijing hebben al lang ingezien dat voor hen de oplegde tarieven minder duur uitvallen dan het opgeven van hun huidige handelspraktijken. In de VS merkt men geen inflatieverhogend effect en rinkelt de kassa bij de douanediensten. Genoeg om, net voor de verkiezingen, een belastingverlaging te helpen financieren. President Trump toonde zich echter een slechte pokeraar door begin augustus, totaal onnodig, sommige importtarieven met een louter symbolische 5 % op te trekken om hiermee uiting te geven aan zijn onvrede over het gebrek aan vooruitgang bij de handelsbesprekingen. Dit bleek zeer ongelukkig want uit cijfers die nadien werden bekendgemaakt, bleek onder meer dat de export van soja van de VS naar China in juli op jaarbasis is verdrievoudigd. Precies zoals gevraagd door de VS en beloofd door de Chinese onderhandelaars. Lees meer…